Ligt het zonneminimum achter ons?

Het World Data Center voor observatie van de zonnevlekkenindex en langetermijnzonnewaarnemingen (WDC-SILSO) in België verklaarde deze maand dat het minimum tussen cyclus 24 en cyclus 25 hoogstwaarschijnlijk afgelopen december plaatsvond. Daarmee ligt het zonneminimum achter ons. SILSO is een activiteit van het SIDC, een onderdeel van de Koninklijke Sterrenwacht van België. Zij noemen als bewijs de toename in januari 2020 van het 13-maanden-afgevlakte aantal zonnevlekken. Dit is de eerste opleving sinds het maximum van cyclus 24 in april 2014.

Stijgende trend

Deze laatste afgevlakte waarde in januari 2020 is pas het allereerste punt dat wijst op een stijging van de activiteit. De datum van het minimum heeft dus de komende maanden nog bevestiging nodig. ” meldde SILSO op haar website. “Voorlopig duiden deze afgevlakte waarden -over minder dan 13 maanden- op stijgende waarden in de komende maanden. Als de stijgende trend zich inderdaad voortzet, wordt deze voorgestelde datum (december 2019) definitief. ”

Een andere indicatie van de overgang tussen de twee zonnecycli kan worden ontleend aan het tellen van individuele zonnevlekkengroepen die tot de oude of nieuwe zonnecyclus behoren. “Terwijl de meeste zonnevlekkengroepen tot september 2019 tot de laatste zonnecyclus (cyclus 24) behoorden, veranderde de dominantie in november 2019 naar groepen van de nieuwe cyclus”, verklaarde SILSO. In termen van het aantal actieve regio’s valt het minimum tussen cyclus 24 en cyclus 25 overigens in oktober 2019. “Dit is dichtbij december 2019”, deelde SILSO nog mee.

Drie factoren

SILSO schrijft het verschil toe aan drie factoren:

• Het zonnevlekkengetal houdt rekening met zowel het totale aantal vlekken als met de grootte van de actieve regio’s.
• De tijd van het minimum hangt af van de respectievelijke trends van de dalende fase van de afgelopen cyclus, en van de stijgende fase van de nieuwe cycli, gedurende de 12 maanden rond het minimum.
• De datum van het minimum heeft een aanzienlijk onzekerheidsbereik. Rond het minimum varieert de activiteit nauwelijks en ligt dicht bij het minimum gedurende enkele maanden. “De datum van het minimum van de cycli is dus altijd minder scherp gedefinieerd dan de datum van het maximum van de cycli, die een scherpere piek vertonen”, legt SILSO uit.

“Deze recente opwaartse trend zal naar verwachting de komende maanden versnellen”, voorspelde SILSO. “Dus wees voorbereid op een meer uitbarstende en interessante zon!”

Vlekkenloze dagen: zonneminimum achter ons

Regulaire zonnewaarnemers hadden opgemerkt dat de zon sinds medio 2016 af en toe geen zonnevlekken meer had. Deze vlekkenloze dagen werden geleidelijk een vertrouwd kenmerk naarmate de zonnecyclus op weg was naar zijn volgende minimum. Dit minimum werd verwacht tegen het einde van het decennium.

Het aantal vlekkenloze dagen kan aanzienlijk variëren van de ene zonnecyclusovergang tot de andere. Tijdens het minimum rond 2008 werden bijvoorbeeld niet minder dan 817 vlekkenloze dagen geregistreerd. Dit terwijl de minimumperiode die leidde tot zonnecyclus 23 rond 1996 slechts 309 van dergelijke vlekkenloze dagen telde.

Spotless Days

Om een ​​idee te hebben van het aantal vlekkenloze dagen en hoe deze cijfers zich verhouden tot eerdere zonnecycli, hebben de SILSO- zonnewaarnemers ook een “Spotless Days-pagina” gemaakt. Deze pagina bevat grafieken en tabellen over het geaccumuleerde aantal vlekkeloze dagen en tevens vergelijkingen met andere zonnecycli – allemaal aangevuld met een woordje uitleg.

Het vorige minimum verraste wetenschappers en waarnemers door het diepste te zijn in bijna 90 jaar. Zal de komende zonnecyclus 25 veel sneller van start gaan dan verwacht? Deze “Spotless Days-pagina” geeft u een plaats op de eerste rij over de huidige status van het minimum van de zonnecyclus.

Prognose voor cyclus 25

Een internationaal panel van experts gecoördineerd door de NOAA en NASA, waaraan SILSO heeft bijgedragen, heeft op 5 april 2019 een voorlopige prognose voor Solar Cycle 25 uitgebracht. Op basis van een compilatie van meer dan 60 prognoses gepubliceerd door verschillende teams, bereikte het panel een consensus die aangeeft dat cyclus 25 hoogstwaarschijnlijk een piek zal bereiken tussen 2023 en 2026 met een maximaal aantal zonnevlekken tussen 95 en 130.

Daar staat tegenover dat recent een groep wetenschappers (waaronder NASA) een heel andere voorspelling heeft gedaan. Zij voorspellen namelijk een ongekend hoog zonnevlekkenmaximum voor cyclus 25.

Koninklijke Sterrenwacht van België

De Koninklijke Sterrenwacht van België werd opgericht in 1826. Dit was nog voor het ontstaan van het onafhankelijke België, wanneer Willem I, de koning der Nederlanden, een Koninklijk Besluit ondertekent ter oprichting van een sterrenwacht in Brussel.

SILSO bewaart het langste bestand van zonneactiviteit, dat zich uitstrekt over de afgelopen 4 eeuwen.

bron: http://sidc.be/silso/node/166

Met dank aan Ronny Plovie, ON6CQ