Installaties met zonnepanelen geven vaak problemen als het gaat om vervuiling van de ether met radiostoring.

Elektrische installaties zoals die met zonnepanelen moeten voldoen aan EMC (Elektro Magnetische Compatibiliteit) normen. Dat houdt o.a. in dat er een grens (limiet) is aan wat een elektrische installatie, zoals de combinatie zonnepaneel en omvormer inclusief de bekabeling, aan elektromagnetische velden (EMV) mag uitzenden. Maar deze emissie limiet wordt vaker wel dan niet overschreden. Dat bleek in 2014 al uit een onderzoek van de EMC Adminstrative Co-operation Working Group waar 14 Europese landen aan deelnamen.

CE-markering

Wanneer een omvormer voldoet aan o.a. de EMC normen van de EU, dan mag de fabrikant een CE-markering aanbrengen. Daarmee verklaart men dat zijn product voldoet aan de Europese regelgeving van o.a. de EMC (elektromagnetische verdraagzaamheid) richtlijn. CE staat voor Conformité Européenne. Een CE-markering mag worden aangebracht zonder dat een keuringsinstantie een meting uitvoert. Het is namelijk geen keurmerk, maar de fabrikant, de importeur, en de installateur zijn wel verantwoordelijk voor het voldoen aan de EMC regelgeving.

Maar 33% van de onderzochte omvormers voldoen aan de Europese EMC normen

Maar helaas blijkt in de praktijk dat het met deze omvormers maar ook met de installatie van de zonnepanelen iets mis gaat. Slechts 33% van de onderzochte omvormers waar  zonnepanelen aan gekoppeld zijn, voldeden in 2014 aan die Europese EMC emissie eisen.

Situatie niet verbeterd

Dat de situatie nauwelijks verbeterd is, blijkt wel uit het feit dat radioamateurs steeds vaker storing ondervinden door zonnepaneel installaties. De intensiteit van de storing, vak een harde brom, kan daarbij erg hoog. Er kunnen zulke sterke radiosignalen worden uitgezonden, dat de ontvangst van de gewenste radiosignalen over een groot deel van de radioamateurfrequenties onmogelijk wordt.

Hebben alleen radioamateurs storing?

Storing beperkt zich niet alleen tot radioamateurs. Ook andere gebruikers van de ether kunnen  er flink last van hebben. Uiteenlopend van de afstandbediening van uw autoalarm, weerstations, domotica, draadloze boxen, huisalarm, garagedeur openers, etc.

Wat veroorzaakt deze radiostoring?

Om de gelijkstroom van de zonnepanelen om te zetten naar bruikbare wisselstroom voor in het huis, wordt een omvormer gebruikt. De stromen in zo’n omvormer produceren als bijproduct elektromagnetische velden (EMV). Dit is een normaal natuurverschijnsel. Om ook nog enige ontvangst te hebben van radiostations in op de kortegolf, middengolf en FM banden, zijn er EU afspraken gemaakt om deze EMV niet boven een aanvaardbaar niveau (limiet) te laten komen. Dit allemaal is vastgelegd in geharmoniseerde EU normen.  Door het slim toepassen van filtering, die de storing vermindert, of het  deels “inblikken” van de omvormer, worden deze stoorvelden tot een aan acceptabel  niveau gereduceerd. Ook als een omvormen aan de wettelijke limieten voldoet, kan ook een foute wijze van installeren ook ongewenste radiostoringen in de ether veroorzaken.

Mogelijke oorzaak van deze (ver)storingen

Om concurrerend te blijven kan een fabrikant ervoor kiezen om filters ter voorkoming van overschrijdingen van de normen, achterwege te laten. Dat scheelt in de kosten. Uitvoerig testen en meten op EMC  is kostbaar voor een fabrikant, producent of importeur en wordt nog wel eens achterwege gelaten, ondanks dat de CE-markering op de omvormer staat! CE is echter maar een markering en geen keurmerk, zoals vaak gedacht wordt.

Maar 9 % van de onderzochte omvormers voldoet aan alle gestelde eisen

Uit het genoemde onderzoek komt dan ook naar voren dat slecht 9 % van de onderzochte omvormers van zonnepanelen dan ook maar aan alle gestelde eisen (meettechnisch maar ook de bijbehorende papieren) voldoet. Dit is volgens de auteurs een zeer kwalijke maar vooral zorgelijke zaak.

Radiostoring voorkomen

Wilt u of uw buurman investeren in zonnepanelen, maar dit soort radiostoring voorkomen? Eis dan van uw installateur dat hij een Europese leverancier heeft voor de omvormer en dat hij zich realiseert dat als er aantoonbare EMC-klachten, ontstaan de leverancier volledige medewerking  verleent om tot een oplossing te komen. Hiermee wordt bedoeld dat de zonnepaneelinstallatie zo weinig mogelijk EMV produceert, zodat radioamateurs en andere gebruikers van de ether, geen last ondervinden. Honderd procent vrij van storing zal niet in alle gevallen kunnen lukken, ook niet bij installaties die wel aan de normen voldoen.

Radioamateurs schieten te hulp

Denkt u dat uw installatie met zonnepanelen de oorzaak kan zijn van onverklaarbare storing op apparatuur in uw huis? Neem dan eens contact op met een lokale afdeling van de VERON. Radioamateurs daar kunnen u mogelijk helpen om te kijken, of uw installatie inderdaad storing op radiofrequenties veroorzaakt.

De VERON EMC-EMF Commissie