Onderzoek naar massale zonnestormen uit de oudheid

Onderzoek naar massale zonnestormen uit de oudheid toont aan dat we ons moeten voorbereiden op de volgende massale zonnestorm. Talrijke krachtige zonnevlammen van de X-klasse deden zich afgelopen herfst voor toen de activiteit van zonnecyclus 25 aantrok. Jon Jones, N0JK, behandelde deze gebeurtenis in zijn QST-column, “The World Above 50 MHz”. In het februarinummer wees hij er namelijk op dat “er krachtiger zonnevlammen dan deze hebben plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de Carrington-gebeurtenis van 1859, waarbij poollicht werd gezien in de Stille Zuidzee en in Cuba, en elektrische branden ontstonden.”

Spectaculaire massale zonnestormen duizenden jaren geleden

Soortgelijke gebeurtenissen vonden ook plaats in de 20e eeuw. Maar, zoals Jones opmerkt, doen wetenschappers nu onderzoek naar spectaculaire zonnestormen die al in 7176 v.Chr. en in 5259 v.Chr. plaatsvonden. De enorme zonnevlam zo’n 9.200 jaar geleden heeft onderzoekers ervan overtuigd dat we niet klaar zijn voor de volgende. En dat vooral onze moderne technologie dan een grote klap krijgt.

“Ook zorgwekkend is dat de aarde in 2012 ternauwernood aan een ‘Carrington-level event’ ontsnapte,” aldus Jones. Daniel Baker van de Universiteit van Colorado – sprekend op een NOAA Space Weather Workshop – zei: “Als het was gebeurd, zouden we nu nog steeds de brokstukken oprapen.” Jones zei dat deze superstormen op zonne-energie vaker voorkomen dan mensen denken. “Naarmate er meer ijskernen en boomringen worden bemonsterd, komen wetenschappers erachter dat er meer van deze grote zonnestormen zijn geweest,” zei hij.

Risico van een grote zonnestorm

In zijn column van februari citeerde Jones een rapport uit 2013 van de Royal Academy of Engineering. Daarin staan de risico’s van een gebeurtenis op Carrington-niveau.

“Een extreme ruimteweersgebeurtenis, of zonnestorm, is één van een aantal potentiële natuurlijke gevaren met een grote impact, maar een lage waarschijnlijkheid.” Dat zei Paul Cannon, een Royal Academy of Engineering fellow en voorzitter van de werkgroep die het rapport ontwikkelde. “Extreem ruimteweer kan gevolgen hebben voor technische systemen en infrastructuur.”

Electriciteitsnet, satellieten, luchtvaart

Cannon zei dat het gevaar en de risico’s van extreem ruimteweer op het elektriciteitsnet, satellieten en de veiligheid van luchtreizigers nog niet eerder kritisch waren beoordeeld. Het rapport van zijn groep probeert die omissie aan te pakken.

Het Live Science artikel, “Ancient solar storm smashed Earth at the wrong part of the sun’s cycle – and scientists are concerned,” haalt een studie aan. Namelijk “Cosmogenic radionuclides reveal an extreme solar particle storm near a solar minimum 9125 years BP.” Medeauteur van de studie is Raimund Muscheler, een geologisch onderzoeker aan de Lund Universiteit in Zweden. Hij zei: “Deze enorme stormen worden momenteel onvoldoende meegenomen in risicobeoordelingen. Het is van het grootste belang om te analyseren wat deze gebeurtenissen kunnen betekenen voor de technologie van vandaag. Maar ook hoe we onszelf kunnen beschermen.”

“Een Carrington-gebeurtenis die vandaag plaatsvindt, zou satellieten in een baan om de aarde kunnen vernietigen. Ook GPS raakt dan verstoord. En dat geldt ook voor onderzeese kabels en internetinfrastructuur op de grond,” aldus Jones in zijn QST-column. “Een gebeurtenis in 775 na Christus zou 100 keer sterker zijn geweest dan de Carrington-gebeurtenis.”

Bron: ARRL: Research on Ancient Massive Solar Storms Suggests a Need to Prepare for the Next Ones