Ingebruikname geostationaire Qatar-Oscar 100 op 14 februari

Qatar-OSCAR 100Aanstaande donderdag 14 februari wordt de Qatar-Oscar 100 (QO-100) in gebruik genomen. De QO-100 is ook bekend onder zijn oorspronkelijke naam Es’hail-2. Maar sinds AMSAT deze satelliet de OSCAR-status verleende, mag ook de naam Qatar-Oscar 100 gebruikt worden.

De QO-100 is de eerste geostationaire amateursatelliet. Vanwege de vaste positie aan de hemel (25,9 oosterlengte) is het niet nodig om met een draaibare antenne-installatie te werken. Een vaste schotelantenne van 60 tot 90cm volstaat. Voor experimenteel gebruik is smalbandtransponder inmiddels vrijgegeven. Iedereen kan meeluisteren via de WebSDR.

De QO-100 is ontwikkeld in een samenwerkingsverband tussen de Qatar Amateur Radio Society (QARS), Es’hailSat (het satellietbedrijf uit Qatar) en AMSAT Duitsland (AMSAT-DL), die de technische leiding had.

Openingsceremonie

Footprint Qatar-Oscar 100

Footprint QO-100

Abdullah bin Hamad Al Attiyah, voormalig vicepremier van Qatar, verricht de officiële openingshandelingen. Abdullah (A71AU) is momenteel voorzitter van de QARS en was tevens de initiatiefnemer van deze eerste geostationaire amateursatelliet.

Ook zal een klein team van AMSAT-DL bij de ceremonie aanwezig zijn. De leden van dat team zijn Peter Gülzow (DB2OS), Achim Vollhardt (DH2VA) en Thomas Kleffel (DG5NGI). Zij voeren de installatie en tests uit van dat deel van het grondstation dat tot het radioamateurstation behoort.

Pas na de officiële ingebruikname worden de transponders vrijgegeven voor algemeen gebruik door radioamateurs. Daarom verzoekt de organisatie radioamateurs dringend om niet eerder te zenden via de transponders.

Tegenstrijdig genoeg wordt de satelliet toch al op 12 februari vrijgegeven voor experimenteel gebruik. Tot aan de officiële opening mogen radioamateurs de smalbandige transponder gebruiken, zo meldt AMSAT-DL. Parallel aan dat gebruik observeert de organisatie het gedrag van de transponder. Indien nodig worden de transponderparameters geoptimaliseerd.

Technische details Qatar-Oscar 100

De QO-100 bevindt zich op een geostationaire positie op 25,9 oosterlengte. De satelliet heeft een zeer royale footprint (zie afbeelding). Daardoor overziet de QO-100 heel Afrika, heel Europa, een groot deel van Azië en zelfs een hoekje van Zuid-Amerika (Brazilië).

De satelliet beschikt over twee transponders. Daarvan is er één smalbandig (250 kHz) en lineair, waarmee gewerkt kan worden in CW, SSB, maar ook in diverse digitale modi. De andere is breedbandig (8 MHz) en bedoeld voor DATV (digitale amateur-TV).

 
Frequenties smalbandtransponder
Ondergrens Bovengrens Polarisatie
Uplink 2401,05 MHz 2400.30 MHz RHCP (circulair)
Downlink 10489,55 MHz 10489,80 MHz verticaal
Bandplan smalbandtransponder

Bandplan lineaire transponder QO-100

Frequenties breedbandtransponder
Ondergrens Bovengrens Polarisatie
Uplink 2401,50 MHz 2409.50 MHz RHCP (circulair)
Downlink 10491,00 MHz 10499,00 MHz horizontaal

WebSDR

In samenwerking met AMSAT-UK heeft de British Amateur Television Club voor de lineaire transponder een complete WebSDR beschikbaar gesteld. Dat biedt interessante mogelijkheden. Bijvoorbeeld voor radioamateurs die wel over een zender beschikken om over de lineaire transponder te werken, maar niet over een ontvanger. Door gebruik te maken van de WebSDR kunnen zij toch een complete verbinding maken. Immers, het tegenstation kan via de WebSDR worden uitgeluisterd.

Behalve een WebSDR voor de smalbandtransponder, bestaat er ook de mogelijkheid om het signaalspectrum van de DATV-transponder te bekijken. Het DATV-beeld zelf wordt helaas niet gedecodeerd.

Aanvullende informatie

Voor uitgebreide, aanvullende informatie verwijzen wij graag naar de website van AMSAT-DL. Hier vind je onder andere meer informatie over de bandplannen en de diverse technische installaties. Daarnaast wordt ook ingegaan op de apparatuur die nodig is om over de QO-100 te kunnen werken.

 

Bronnen: AMSAT-DL en AMSAT-UK