ITU belicht rol radioamateurs in noodcommunicatieplan
De International Telecommunication Union (ITU) publiceerde in 2019 richtlijnen voor het maken van een nationaal noodcommunicatieplan (NEPT). Zo’n plan beschrijft hoe tijdens rampen en calamiteiten de communicatie tussen betrokken partijen in stand gehouden kan worden. De ITU-richtlijnen zijn met name bedoeld als hulp voor nationale overheden bij het ontwikkelen van zo’n noodcommunicatieplan. De ITU beschrijft in haar richtlijnen ook de rol die radioamateurs kunnen spelen. Lees hier de Nederlandse (vrije) vertaling daarvan.
Hulp van radioamateurs
Al sinds het begin van de radiocommunicatie bieden radioamateurs op vrijwillige basis hulp aan bij het opzetten van communicatie in noodsituaties. Ze zijn experts in radiocommunicatie en hebben de apparatuur, vaardigheden en noodzakelijke frequenties toegewezen gekregen van de ITU om snel en efficiënt communicatienetwerken op te zetten in noodsituaties. Radioamateurs beschikken over vergunningen uitgegeven door nationale overheden om uit te mogen zenden. Daarom mogen zij, indien nodig, nationale en internationale noodcommunicatie opzetten.
Om ervoor te zorgen dat radioamateurs beschikken over voldoende kennis en vaardigheden voor het opzetten van noodcommunicatie, ontwikkelde de International Amateur Radio Union (IARU) een handleiding voor noodcommunicatie. Dit document kan helpen bij het opleiden van radioamateurs.
Radioamateurs kunnen in verschillende soorten noodsituaties hulp bieden. Bijvoorbeeld:
- Ondersteuning bij missies van internationale instellingen, zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis.
- Het bieden van communicatiemiddelen aan mensen die ontheemd zijn door een ramp.
- Het ondersteunen van nationale rampenbestrijdingsteams door communicatie te verzorgen binnen en tussen deze teams.
- Hulp bij logistieke communicatie naar humanitaire organisaties ter plaatse van een noodsituatie, zoals bijvoorbeeld brandweermensen of medewerkers van de burgerbescherming.
Voordelen van inzetten radioamateurs
De ondersteuning door radioamateurs in noodgevallen heeft de volgende voordelen:
- Er is een uitstekende dekkingsgraad vanwege het grote aantal beschikbare radioamateurstations, actief in alle regio’s en in bijna elk land ter wereld.
- Het netwerk van radioamateurstations is onafhankelijk van andere netwerken.
- Voor radioamateurs zijn er trainingsprogramma’s en simulatieoefeningen beschikbaar. Daarmee kunnen vaardigheden die nodig zijn voor het opzetten en onderhouden van noodcommunicatie aangeleerd worden.
- Radioamateurs zijn gekwalificeerde, tijdelijke vrijwilligers die essentiële vaardigheden en ervaring bieden in noodcommunicatie. Hun enige doel is het ondersteunen van humanitaire hulpdiensten.
- Ze beschikken over kennis om eventuele problemen met het gebruik van communicatiemiddelen tijdens noodsituaties op te lossen.
- Veel radioamateurstations die zijn opgeleid in noodcommunicatie, beschikken over alternatieve stroombronnen, zoals batterijvoeding, zonne-energie of generatoren en kunnen daardoor werken tijdens stroomstoringen.
De reikwijdte van amateurradionetwerken kan variëren tussen enkele tientallen kilometers en afstanden van meer dan 500 kilometer. Bovendien kunnen amateursatellieten worden gebruikt voor middellange en lange afstandscommunicatie.
De rol van radioamateurs
Het is belangrijk om te vermelden dat radioamateurs alleen taken mogen uitvoeren of aannemen die afgesproken zijn met betrokken partijen, zoals (nationale) overheden. In die afspraken moet de rol van de radioamateurs bij noodoperaties goed gedefinieerd zijn. Vrijwillige radioamateurs nemen meestal geen beslissingen in reddingsoperaties en zijn doorgaans alleen gekwalificeerd en geautoriseerd om communicatie te verzorgen. De gebruikelijke rol van radioamateurs is om communicatie op te zetten en te ondersteunen ten behoeve van diegenen die de noodoperaties uitvoeren.
Ten slotte is het belangrijk om op te merken dat de afhankelijkheid van amateurradionetwerken nadelig is in landen waar slechts weinig radioamateurs beschikbaar zijn. In dat soort landen zouden overheden de groei van amateurradio actief moeten bevorderen, juist om voldoende radioamateurs beschikbaar te krijgen voor noodoperaties.
Meer informatie
- Richtlijnen van de ITU voor het maken van een nationaal noodcommunicatieplan: ITU Guidelines for national emergency telecommunication plans.
- Informatie over de Nederlandse stichting voor noodcommunicatie bij calamiteiten en noodsituaties: DARES.
- Handleiding voor noodcommunicatie van de IARU: IARU Emergency Telecommunications Guide.
- Gemeenschappelijke intentieverklaring van de IARU en het Internationale Rode Kruis over noodcommunicatie bij rampen en calamiteiten: Memorandum of Understanding on Cooperation in Emergency: Telecommunications for Disaster Preparedness and Response.
- Artikelen over noodcommunicatie op deze website: noodcommunicatie.
Bron: ITU