Propagatienieuws – week 46, 2021

Deze week in Propagatienieuws:

• HF: lage zonnevlekkenactiviteit, SFI=80, 
• VHF+: geen verhoogde tropo-condities verwacht, 
• MS: wachten op de Geminiden, begin december,
• EME: padverliezen maximaal

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF: lage zonnevlekkenactiviteit, SFI=80

We hadden een week met lagere zonnevlekkenactiviteit, bijna terug naar de dagen van het zonnevlekkenminimum. De zonnefluxindex varieerde van 78 op zondag 14 november tot 79 op zaterdag 20 november met een hoogtepunt van 80 op 16 november. Niets om over naar huis te schrijven dus.

De geomagnetische omstandigheden waren overwegend onrustig, met een maximale Kp-index van 4, voornamelijk als gevolg van een versterkte zonnewind. Er was een zonnevlam van klasse C op de 13e, maar deze bracht ons weinig schade toe.

Ondanks de relatief lage zonneflux is de ionosfeer heel behoorlijk geweest. Propquest laat namelijk zien dat de maximaal bruikbare frequentie (MUF) over een 3.000km-pad rond lunchtijd en in de vroege namiddag toch boven 28 MHz uitkwam.

HF-vooruitzichten

Het Space Weather Prediction Center van NOAA voorspelt voor volgende week een zonnefluxindex (SFI) rond de 80 met een maximale Kp-index van 2 of 3. Het lijkt er dus op dat we even geduld moeten hebben voor een stijging in de zonneactiviteit.

Laten we hopen dat de geomagnetische condities stabiel blijven voor de CQ Worldwide CW contest volgend weekend, want dit biedt de beste kans op DX, zelfs zonder hogere zonnevlekkengetallen.

VHF en hoger

Tropo: geen verhoogde tropo-condities verwacht

Op zaterdagochtend toonde DX Info Centre voor de Benelux en Duitsland nog een groot gebied met verhoogde tropo-condities. Enkele stations in Nederland maakten toen op 2 meter FT8/FT4-verbindingen met IV3GTH in JN65 en 9A2AE in JN86. De oorzaak was een gunstig gelegen hogedrukgebied. Voor de komende week moeten we het echter doen met de kleinere effecten van de dagelijkse temperatuurschommelingen.

Meteoorscatter: wachten op de Geminiden, begin december

Nu de meteorenregen van de Leoniden over zijn hoogtepunt heen is, zullen alle ogen gericht zijn op de komende Geminiden, die zich vanaf begin december beginnen op te bouwen. Met een ZHR van 120+ is het een grote! Tot die tijd is de periode rond zonsopgang de beste tijd om aan meteoorscatter te doen.

EME: padverliezen maximaal

De maan staat vandaag op apogeum (grootste afstand tot de aarde) en bereikt maximale declinatie op dinsdag. Verwacht dus lange tijdvensters voor verbindingen en hoge elevaties, die 64 graden bereiken op die dag. Padverliezen zijn helaas ook maximaal, maar worden minder naarmate de week vordert.

 

______

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus worden waarden gemeten van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: meer dan 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt.

De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

 

______

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde.