Propagatienieuws – week 45, 2021

Deze week in Propagatienieuws:

• HF: condities komende week vergelijkbaar met afgelopen week, 
• VHF+: geen bijzondere tropo-condities komende week, 
  
• Meteoorscatter: de Leoniden pieken komende week: zelfs CW en SSB mogelijk, 
  
• EME: EME-padverliezen nemen toe

Propagatienieuws

HF: komende week vergelijkbaar met afgelopen week: geen extremen

De afgelopen week was iets rustiger dan de voorgaande. De zonnefluxindex bleef wat boven de 80 en de geomagnetische omstandigheden waren overwegend rustig, met een maximale Kp-index van 3. Dat wil niet zeggen dat de zon inactief was. Er was bijvoorbeeld een langdurige M2.0-zonnevlam op 9 november rond regio 2891, die zich nu achter de noordwestelijke rand bevindt. De bijbehorende coronalemassa-ejectie (CME) was gelukkig niet op de aarde gericht. Als gevolg van de rustige omstandigheden zijn de maximaal bruikbare frequenties vrij hoog gebleven. Zo af en toe kwam de MUF boven de 28 MHz en tikt zelfs 30 MHz aan. Op 10 en 12 meter waren toen openingen richting het zuiden mogelijk.

Manubhai VU2XO in India is een paar keer gelogd op 10m SSB. Het Australische 10m-baken VK8VF/B in Darwin op 28.268MHz is ook gelogd in Zuid-Ierland. Volgens de bakenlijst van het Propagation Studies Committee van de Britse radioamateurvereniging RSGB werkt het baken op slechts 25W.

HF-vooruitzichten

Volgende week verwacht NOAA vergelijkbare condities als afgelopen met een zonnefluxindex die stijgt van rond 80 naar misschien rond 90 naarmate de week vordert. Geomagnetische condities blijven rustig waarbij de KP-index zondagavond net wat oploopt tot 2.

De MUF (voor de F-laag over 3000 km) zal variëren tussen circa 10 MHz in de nacht tot circa 28 MHz overdag.

Mocht er op de zon een coronalemassa-ejectie (CME) ontstaan dan geeft dat een korte opleving van de banden en na circa twee dagen een verstoring van de ionosfeer indien de aarde wordt geraakt. Het beste advies is om websites zoals SolarHam in de gaten te houden voor het laatste zonnenieuws.

VHF en hoger: geen bijzonder tropo-condities komende week

Door het huidige lagedrukgebied hoeven we voorlopig geen bijzondere tropo-condities te verwachten. De kaarten op DX Info Centre tonen tussen Ierland en Portugal verhoogde condities, maar dat ligt buiten ons bereik.

Meteoorscatter: de Leoniden pieken komende week: zelfs CW en SSB mogelijk

De Leoniden-meteorenregen piekt deze week. Dus uiteraard een goede kans om de meteoorscatter-technieken uit te testen met de digitale modes MSK144 en FSK441, als je dat al niet gedaan had. Voor goed uitgeruste stations die de juiste technieken gebruiken, behoren SSB en snelle CW op de lagere VHF-banden ook tot de mogelijkheden.

EME: EME-padverliezen nemen toe

Voor EME-liefhebbers is relevant dat de maandeclinatie weer positief wordt op maandag. De EME-padverliezen nemen toe omdat we op weg zijn naar het apogeum (= grootste afstand) op 21 november. De maan zal zondagavond op 34 graden hoogte staan op haar zenit, en hoger worden naarmate de week vordert.

 

 

______

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus worden waarden gemeten van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: meer dan 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt.

De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

 

______

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde.