Propagatienieuws – week 26, 2022
Deze week in Propagatienieuws:
- HF: MUF varieert tussen 14 MHz ’s nachts tot 21 MHz overdag,
- VHF en hoger: komende week geen verhoogde tropocondities verwacht,
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De afgelopen week was geen goede week voor HF-propagatie in het algemeen. De zonnefluxindex (SFI) daalde van 115 op 24 juni tot 92 op donderdag. Op dit moment zal de SFI ongeveer 100 zijn. Bovendien waren er gematigde geomagnetische omstandigheden met een Kp-index tot 5, wat geen goede mix is voor DX-propagatie.
Anderzijds zijn dit typische zomerse omstandigheden, waarbij de MUF momenteel aanzienlijk lagere waarden bereikt dan in de winter. Zo kwam de maximaal bruikbare frequentie (MUF) aan het begin van de week nauwelijks boven 18 MHz uit voor een propagatiepaden van 3000 km. Pas in de loop van de week verbeterden de waarden en in de tweede helft van de week werd de grens van 21 MHz overschreden. Boven 24 MHz bleef zich overigens wel Sporadische-E met typische shortskip voordoen.
HF-vooruitzichten
Het huidige weekend staat nog onder invloed van een coronalemassa-ejectie, die leidde tot een zwakke geomagnetische storm op zaterdagochtend. De Kp-index zal maandag tijdelijk terugvallen van 5 naar 2. Later in de week, zal een coronaal gat opnieuw een verstorend effect hebben op ons radioweer.
Voor de komende dagen verwacht NOAA een lichte toename van de SFI naar circa 112 volgend weekend. De MUF zal variëren tussen 14 MHz in de nacht en 22 MHz overdag. Op de hogere HF-banden is er kans op Sporadische-E met daardoor mogelijkheden voor shortskip-verbindingen. De mogelijkheden kunnen overigens sterk variëren als gevolg van nieuwe geomagnetische storingen.
VHF en hoger
De komende dagen geven de ligging van hoge- en lagedrukgebieden en de kaarten van DX Info Centre geen aanleiding voor bijzondere tropocondities in onze regio. Temperatuurverschillen tussen dag en nacht kunnen wel wat verbeteringen opleveren, maar verwacht niets spectaculairs.
Sporadische-E en aurora
Het Sporadische-E-seizoen is in volle gang. De positie van de straalstroom is vaak bepalend voor de richting waarin Es optreedt. In dit weekend ziet het ernaar uit dat de straalstroom over het Europese continent trekt. Verwacht daarom openingen richting Midden- en Zuidoost-Europa en bovendien richting de Baltische staten en Scandinavië.
Een hogere Kp-index is nadelig voor Sporadiche-E maar biedt kansen voor aurora op VHF. Voor dat laatste kan de bijna realtime-meting van het hemisferisch vermogen op poollicht.be een goede indicator zijn.
Meteoorscatter
Slechts één meteorenregen deze week, de Pegasiden, actief van 4 tot 14 juli, maar zijn strekte is relatief laag (ZHR = 5). Meteorenregens in juli zijn op hun best rond het einde van de maand, vooral de zuidelijke Delta-Aquariiden, met een piek op 30 juli. De maximale ZHR van deze bui is ongeveer 25 gedurende dagen.
EME
De maandeclinatie wordt negatief komende woensdag, waardoor de piekelevatie lager zal zijn en de EME-tijdvensters korter. Padverliezen zijn dalende en de 144MHz-hemelruis is laag de hele week.
______
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer voor paden van 3000 km. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
______
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be en Make More Miles on VHF. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.
VERON