Propagatienieuws – week 43, 2021

Deze week in Propagatienieuws:

• HF: goede HF-condities, maar grote kans op radio-blackouts,
• VHF+: komende week normale tropo-condities; wel kans op aurora,
  
• MS: het wachten is op de Leoniden, half november, 
  
• EME: EME-padverliezen op zijn laagst op vrijdag

Propagatienieuws

HF: goede HF-condities, maar grote kans op radio-blackouts

We hebben een prima week achter de rug, met het zonnevlekkengetal dat van een lage 10 naar een veel indrukwekkender 96 ging. We begonnen vorige week met een vrijwel vlekkeloos zonneoppervlak, maar later in de week was de zon bezaaid met zonnevlekken, met vijf actieve regio’s en een zonnefluxindex (SFI) van 108. Het nettoresultaat was dat de MUF volgens de Propquest-website regelmatig de 28 MHz bereikte.

Er was ook veel DX te werken: HD8R op de Galapagos Eilanden, VK9DX op Norfolk Island, beide in CW. Daarnaast ook 7P8RU in Lesotho. De eerste twee waren QRV op 30 meter, wat zeker de moeite waard is om te bekijken. In de nacht zijn op 60 meter leuke eilanden in het Caraïbisch gebied te werken en blijven de banden tot 14 MHz bruikbaar voor DX.

Voor de komende dagen verwacht NOAA een zonnefluxindex tussen 106-108 en daarna afnemend.

De MUF (van de F-laag voor propagatiepaden van 3000 km en meer) zal variëren tussen circa 11 MHz in de nacht tot circa 28 MHz overdag.

De hogere activiteit van de zon heeft echter een keerzijde. Een reeks zonnevlammen van de M- en zelfs X-klasse zullen er voor zorgen dat de geomagnetische condities stormachtig worden, met een maximale Kp-index van 7 en 75% kans op radio-blackouts. Profiteer dus van de activiteit op de banden zolang het duurt.

VHF en hoger: komende week normale tropo-condities; wel kans op aurora

Met het huidige weer in Nederland zijn het hooguit de temperatuurverschillen in het dag/nacht-ritme die een zetje geven voor tropocondities. De kaarten op Dx Info Centre van Willam Hepburn laten voor de komende week uitsluitend normale condities zien.

Als gevolg van de recente zonnevlammen is er wel een verhoogde kans op aurora.

Meteoorscatter: het wachten is op de Leoniden, half november

De Orioniden lopen ten einde en de Tauriden zijn bezig, maar met een ZHR van niet meer dan 5, is er weinig om enthousiast over te worden. We moeten wachten tot half november voor de Leoniden. Dus richt je voorlopig op de tijd rond zonsopgang om de kansen op willekeurige meteoren te maximaliseren.

EME: EME-padverliezen op zijn laagst op vrijdag

De declinatie van de maan is vroeg in de week hoog, en wordt negatief op dinsdag. EME-padverliezen zijn het laagst met perigeum op vrijdag maar dit valt samen met lage negatieve declinatie, wat betekent dat de maan laag aan de hemel zal staan op zenit. Deze trend van laagste declinatie steeds dichter bij perigeum keert in juni volgend jaar om, maar pas in juni 2026 zullen we maximale declinatie samen zien vallen met perigeum.

 

______

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus worden waarden gemeten van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: meer dan 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt.

De beste HF-condities zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

 

______

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde.