Propagatienieuws – week 48, 2021

Deze week in Propagatienieuws:

• HF: NOAA voorspelt SFI van 80. MUF varieert tussen 7 en 24 MHz, 
• VHF+: matige tropo-condities, 
• Meteoorscatter: Geminiden op weg naar hun piek op 14 december, 
• EME: lage declinatie, waardoor korte EME-openingen en veel ruis

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

De afgelopen week waren er onrustige geomagnetische omstandigheden, maar een redelijke zonnefluxindex (SFI) van 92, dalend naar 82. De Kp-index had een uitschieter naar 5 op dinsdag. Dit was te wijten aan een versterkte zonnewindstroom die een kleine geomagnetische storm (G1-klasse) veroorzaakte. De zuidwaartse richting van het interplanetaire magnetische veld zorgde ervoor dat het zich gemakkelijker met het aardmagnetischveld kon verbinden, waardoor het door zonneplasma werd overspoeld. Dit duurde tot het einde van woensdag, waarna de Kp-index uiteindelijk terugkeerde naar 1 op zaterdag.

Afgelopen weekend was de CQ Worldwide CW Contest. De HF-condities werden toen geholpen door een zeer lage Kp-index. Dat was gunstig, vooral voor signalen die over de pool gingen. Het resultaat was dat veel stations de North Pole Contest Group, KL7RA, in Alaska, in hun logs konden zetten op 20 meter.

HF-vooruitzichten

Volgende week voorspelt NOAA een SFI van rond de 80. De MUF zal variëren van zo’n 7 MHz in de nacht tot zo’n 24 MHz overdag, met mogelijk uitschieters naar 28 MHz.

Op zaterdag waren er enkele zonnevlammen van de C-klasse. Daardoor kunnen we Kp-index verwachten die oploopt tot 4 met dan een wat lagere MUF. Houd SolarHam in de gaten voor meer informatie.

En tenslotte, de donkere en langere nachten betekenen dat de lage banden tot leven kunnen komen, dus negeer 160, 80 en 40 meter niet.

VHF en hoger

Ook de komende dagen heeft onze regio te maken met lagedrukgebieden, met redelijk wat wind, waardoor we effectief alle tropo-kansen kunnen vergeten. De kaarten op DX Info Centre tonen dan ook geen bijzondere tropo-condities

Opnieuw is er een kleine kans op noorderlicht en betrouwbare meteorscatter om VHF-operaties op te vrolijken.

Meteoorscatter

De Geminiden-meteorenregen, met een ZHR van 120+, is aan de gang, maar zal zijn hoogtepunt pas in de ochtend van 14 december bereiken. Voorspellingen geven een ZHR van 150 op het hoogtepunt. De Geminiden-piek is breed. Dat betekent dat ZHR-waarden in de buurt van de piek lang kunnen aanhouden. Verwacht diverse dagen met goede meteorscatter-mogelijkheden voorafgaande aan de piek. Daarna zal de activiteit snel afnemen.

EME

Het is een lastige periode voor EME-liefhebbers, vooral op de GHz-banden, omdat de huidige fase van het padverliezen samenvallen met een lage declinatie. Het perigeum (kortste afstand tot de aarde) was afgelopen vrijdag, dus zal het verlies in de loop van de week toenemen. De maandeclinatie is op zijn minimum vandaag, waardoor de EME-openingen kort zijn. Al met al zullen EME-verbindingen behept zijn met veel ruis.

 

______

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus worden waarden gemeten van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: meer dan 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt.

De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

 

______

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde.