Een interview met Toon PD0RWL, lid van VERON afdeling Bergen op Zoom A51

Het bestuur van VERON afdeling Bergen op Zoom (A51) heeft onlangs een interview georganiseerd over 10 jaar activeren van PA-FF door Toon Nanen PD0RWL. Dit is gedaan om deze tak van onze radio hobby en het 10 jarig jubileum onder de aandacht te brengen van alle radioamateurs binnen en buiten Nederland.

Als afdeling A51 draaien we iedere woensdagavond een radioronde onder onze afdelingsroepletters PI4BOZ. En we maken een Bulletin welke we als afdeling A51 uitbrengen en tijdens de ronde presenteren.

Lees hieronder het volledige interview:…

Het interview met Toon PD0RWL

In het kader van 10 jaar PA-FF hadden we een interview met Toon PD0RWL, lid van onze afdeling: VERON A51. Zijn link met PA-FF, belevenissen, bijzondere locaties en wat er bij komt kijken aan materiaal.

Ten tijde van dit interview is Toon 72 jaar en staat 15e in de wereldwijde FF ranking. Zijn licentie haalde hij in 1995.

Voor zijn werk, een loonwerkbedrijf in de land- en wegenbouw, kwam hij door heel zuidwest Nederland en zijn werkgever gebruikte mobilofoons (Condors) voor de onderlinge communicatie. Toon hoorde soms stations uit Amersfoort en vroeg zich af hoe dat mogelijk was, gezien de afstand. Een plaatselijke OM (Cor, PA3ESQ) legde hem dat uit. Uit interesse werd Toon luisteramateur en later haalde hij zijn Novice licentie.

Toon kwam goed in zijn zendmateriaal te zitten en sommige PA-FF leden vroegen hem wel eens wat te leen of om advies. Hierdoor rolde Toon vanzelf in het activeren van Flora en Fauna locaties. Hij bleef zijn arsenaal uitbreiden en verbeteren. Zo heeft hij een aangepaste aanhangwagen voor achter de auto en een kleine aanhanger voor achter de fiets, klaar om uit te rukken. Hij is een activator, in FF jargon. Degene die hun FF kaart willen inkleuren zijn de jagers.

Zijn XYL vond het niet gek dat Toon middenin de natuur verbindingen ging maken. ”Alles prima, zolang de vaste taken er niet onder lijden” zei ze. Die taken zijn o.a. oppassen op de kleinkinderen en hobby’s zoals regionale archeologie. “Doel is om te genieten van de natuur, ik ben een echt buitenmens en van de vele contacten. Het gaat inmiddels naar de 71.000 QSO’s in 7 jaar, alleen al in Flora Fauna in 5 landen. En QRM: zelden kom de S meter los. Behalve nabij een camping loopt na de vroege morgen de S meter van 1 hoger en hoger, soms 7 a 9, hi.”

Toon weet zich zijn eerste activatie nog te herinneren. “Dat was aan de Oosterschelde.” Wat zijn mooiste activaties waren? “Eigenlijk heb ik er 2. De Brunssummerheide had ik ooit 2x geactiveerd en vond het er zo mooi dat we later onze 45e trouwdag daar in de buurt vierden, samen met familie.
De Kinderdijk had ik ook al 2x geactiveerd. Toen we ons 50-jarig huwelijk wilden vieren zijn we eerst naar Leiden gegaan (Naturalis) en daarna de Kinderdijk.”

De Kinderdijk activeerde hij op een bijzondere manier:

“Ik had inmiddels een aanhanger voor achter de fiets, met alles erop, eraan en erin om snel een zendstation op te bouwen (zie ook foto’s). Parkeren met de auto was daar namelijk lastig. Ik vroeg bij een lokale kaasboer of ik mijn auto bij hem mocht stallen en waarom. De eigenaar vond het een leuke onderneming en gaf toestemming. Iets later wandelde Toon de hele Kinderdijk af met zijn karretje. 13 kilometer en 4 keer opstellen en activeerde zo 20 molens op 1 dag, alles op HF. “Ik heb veel jagers blij gemaakt die dag”, glundert hij. “En ’s avonds hadden we lekkere kaas in huis”.
Om een molen te activeren moet je je binnen een straal van 1 kilometer ervan bevinden, zodoende hoefde Toon minder op te stellen dan dat er molens waren.

Wanneer Toon over zijn Flora-Fauna activaties praat doet hij dat met passie maar altijd rustig. Toon is geen opschepper. “Ik vraag nog altijd advies aan anderen wanneer ik iets niet begrijp of kan oplossen. Zo heb ik veel geleerd: Vragen!”

Heb je wel eens vragen gehad van het plaatselijke gezag, Toon?
“De keren dat ik gevraagd werd om uitleg wat ik daar deed en of ik een licentie had kan je op de vingers van 1 hand tellen. En dat over 7 jaren en activaties in 5 landen.” Zelden moest hij zijn werk staken. “We (samen met Cor, PA2CVD) stonden net opgesteld op de Veluwe toen er een terreinwagen bij ons stopte: de boswachter. Wat of we daar deden en of we toestemming hadden. De boswachter had geen boodschap aan de hobby en licentie noch activatie. Inpakken moesten we en wegwezen want we hadden om toestemming moeten vragen aan…tja, aan wie eigenlijk? Het was vrij toegankelijk gebied, net als bij alle activaties bijna. Terug naar huis was zonde van de tijd en brandstof. Toen zijn we maar naar Kootwijk gereden en zijn daar gaan activeren, haha.” Toon weet hoe hij het aan moet pakken: “Blijf altijd vriendelijk. Moet je vertrekken, OK, je zit wel in andermans tuintje! PAFF-0192 is nadien door me aangevraagd en met toestemming geactiveerd. Boswachter, en bestuurder van de Veluwe kwam er toen kijken en gaven toestemming. Beetje missionaris gespeeld, hi.”
Cor PA2CVD ging overigens wel vaker mee en verder heeft Toon diverse andere OM’s ingewijd in de PA-FF activaties. “Ik geef graag mijn kennis door zodat een ander ook verder kan” is zijn motto. Dat werkt 2 kanten op. “PG2F, heeft een modem gemaakt om met slecht condities in natuur de FT8 te kunnen beoefenen,3x getest is, werkt prima.”

Denken in oplossingen, is vaak het devies in het terrein. “Ik ging eens bij Alkmaar een PA-FF activeren. Eenmaal alles opgezet merkte ik een enorme QRM die vanaf een flatgebouw in de buurt scheen te komen. Je kan moeilijk vragen of ze daar de stoppen er even uithalen en onverrichter zake terug naar huis wilde ik niet. Maar ik had een coax schakelaar bij me en installeerde een aparte luister-antenne die minder QRM opnam maar wel minder rendement had bij TX. Handmatig schakelde ik tussen TX en RX van antenne en kwam thuis met een flink aantal verbindingen in het log!”

Je wilde ook buiten Nederland wel eens activaties uitvoeren. Waar ben je zoal geweest?

“België lag voor de hand, da’s hier om de hoek. Maar ik activeerde ook in Duitsland, Luxemburg en Denemarken.” Verliep dat altijd vlekkeloos? “In Belgisch Luxemburg verkende ik eerst te voet een bospad voordat ik erin reed. Toch raakte ik vast in een greppeltje. Toen heb ik de auto opgekrikt en hout uit het bos gebruikt om grip te krijgen, ik was vrij snel weer ‘mobiel’. “

Wanneer je verder weggaat red je het niet in 1 dag op en neer van huis. Hoe los je dat op?
“Ik slaap dan meestal in de auto met de rugleuning achterover. Ook heb ik vaak een tentje bij me en gebruik dat soms.”

Vergeet je nooit eens iets, Toon?

“Soms vergeet ik wel eens wat, laatst de boterhammen en koffiekan. Ik ga dan bij plaatselijk bakker aan. Vooral in België geen straf want dan koop ik extra koffiekoeken. Of een plaatselijk product zoals kaas, daar mag ik mee thuis komen en Corrie gerust mee plagen. Soms gaat Corrie, mijn XYL, mee en hebben we mooie herinneringen aan de locaties. Medio 2023 wil ik 2 Waddeneilanden activeren, dan gaat ze ook mee.”

Wat heb je zoal aan materiaal bij je?

“Achterop de auto zit een plaat met daarop verschillende voetjes voor antennes. Ook heb ik een fibermastje in onderdelen: op maat gemaakt zodat ze in de auto passen. Op locatie zet ik in een wip een antennemast neer. Verder heb ik draadantennes bij me, reserve coax en reparatiematerialen.
In de aanhanger zit een aggregaat (220 V), een schuifmastje en antennes.” Maar je hebt ook een fiets met aanhanger staan? “Daar heb ik een ICOM 706MK2G in zitten en een Kenwood TS 50 voor reserve. Die gaan regelmatig in onderhoud bij een vaste monteur want ze hebben best wat te verduren. Verder zit er een fibermastje (in 4 delen, 7 meter in het veld, 8 meter achterop de auto)), een offset draadantenne (FD4), een accu en een aardpen in. Plus een extra accuutje om mijn mobieltje op te laden.”

Een aardpen en een reserveaccu?

“Een aardpen in een natte sloot doet wonderen voor je ontvangst. De gsm moet ik altijd aan hebben om te kunnen bewijzen waar ik sta. Ik gebruik hiervoor ‘GPS map’ en ‘QTH Locator’. Want als je een paar meter buiten het activatiegebied staat gelden je verbindingen niet en ben je voor niets op pad geweest.” PA-FF loggen doet Toon met OZ FF, een Deens programma. In België, Duitsland, Luxemburg en Denemarken gebruikt hij GMA (http://www.cqgma.org/index). Hier kan je ook een spot plaatsen, Park to park invoeren naast Molens, Kasteel, SOTA-referenties. En gelijk je log uploaden en naar de log-manager sturen!

Achter het fietsmobiel verhaal steekt nog meer. “Het is logisch dat de FF groep de natuur, waar we zo graag vertoeven, ook probeert te ontzien. Daarom is er ‘Go Green’ ontwikkeld; alleen wanneer je van vertrek tot thuiskomst geen voertuig met verbrandingsmotor gebruikt geldt dat. Met de fiets dus of met het OV, dat mag ook.” Go Green is een aparte klasse waar je extra punten kunt verdienen wanneer je QRP werkt. Verder zijn er leuke awards te behalen.

Dat zijn systeem werkt blijkt wanneer hij aan de rand van zijn woonplaats Schijf zijn fietsmobiele shack opbouwt. Mastje opzetten, FD 4 ophijsen (katrolletje), zender aansluiten binnen 15 minuten. En binnen 2 minuten heeft hij op 40 meter een conteststation te pakken met wederzijds een goed rapport. Even later plukt hij op 20 meter moeiteloos een ander station uit de ether ondanks een klein signaal. “Het grote voordeel van in de natuur werken”, verklaart Toon, “is dat je weinig tot geen QRM hebt. Tenzij je schrikdraad in de buurt hebt waarvan een uiteinde de grond raakt of het gras de draad raakt. Het lijkt dan net of je een klok hoort (vanwege het pulsen) maar wel keihard in je koptelefoon!”

Hij combineert ook vaak verschillende activaties. Een FF met een kasteel, vuurtoren of molen. “Zo vang je 2 vliegen in 1 klap en maak je weer veel jagers blij”.

Heb je tips voor OM’s die ook met PA-FF activaties willen beginnen?

“Hihi, neem altijd een zeiltje mee. Om bij plotselinge buitjes je apparatuur te bedekken. En voor jezelf een paraplu. In het koude jaargetijde is een dekentje ook een belangrijk onderdeel. Ik heb 2x de auto gestart om me op te warmen. Het was toen wel een 4 graden onder nul.”
Over antennes: ”In het veld heb ik veel uitgeprobeerd. De FD4 blijft niet snel haken in het struikgewas. De G5RV werkt ook prima maar blijft makkelijker ergens achter hangen. Bij stormachtig weer gebruik ik de Endfed, 16 meter draadantenne met een 1:9 balun. Een magnetic loopantenne werkt wel maar ik had veel QRM vanuit de laptop. Een Deltaloop voldoet ook prima maar is wat omslachtig in het veld.Ik heb een vast teststation, KD1CT in de USA om vast te stellen welke antenne het beste presteert op dat moment.”

Al die FF locaties, wereldwijd, ontstaan niet vanzelf. “Het mag best eens gezegd worden: managers van Flora Fauna over de hele wereld steken veel tijd en moeite in hun werk. Zo kijken ze of een locatie aan de voorwaarden voldoet maar zorgen ze ook dat je weet hoe je toegang verkrijgt. Ze hebben contact met terreinbeheerders. Zo kun je bijvoorbeeld het telefoonnummer opzoeken van een luchthavenmeester die je het terrein oplaat nadat je hem gebeld hebt. Een gewone sterveling mag er dikwijls niet in. Terlet-heide (PAFF-0042) is een zweefvliegveld dus moet je eerst toestemming vragen aan Robin de havenmeester, i.v.m. veiligheid. En zo zijn er talloze voorbeelden. Die managers verdienen een dikke pluim!”
Dat Toon erg actief is blijkt o.a. uit de ranking op het ONFF-blog, de Belgische FF activators. Hier staat hij op nr. 1 met grote voorsprong.

We danken Toon PD0RWL en zijn XYL voor de hartelijke ontvangst bij hen thuis.

Wie meer wil weten over het activeren van natuurgebieden kijkt eens op: https://www.pa-ff.nl/
Voor activaties in België kijk eens op: www.belgiumoutdoorshack.be
De wereldwijde FF activators en jagers vind je hier https://wwff.co/ en tik daar voor de grap pd0rwl eens in het zoekvenster in.

Een opsomming van apparatuur die hij gebruikt in het veld:
FD4 (90%), een Linked dipool: bij de ON stations populair. Werkt uitstekend, maar haakt wel in bosschages. Hiernaast gebruikt hij soms een G5RV of een homebrew Endfed.
Een 1:9 balun met 16 meter draad. De laatste twee antennes met stormachtige omstandigheden.
Mobiel gebruikt Toon een ICOM HA2 met handtuner 1MFJ-901 en een Deltaloop met 1:4 balun, rustige ontvangst en een goede zendantenne.

73’ Bert PD0BJ en Wim PA3WT