Dwingeloo Radiotelescoop open tijdens landelijke sterrenkijkdagen

Tijdens de Landelijke Sterrenkijkdagen is de Dwingeloo Radiotelescoop open op zaterdagavond 29 februari van 18:30 uur tot 22:30 uur. De waarneemdemonstraties in de radiotelescoop gaan altijd door, ook als het bewolkt is of regent want radiogolven gaan door de wolken heen. Echter, bij helder weer staan er ook optische kijkers naast de radiotelescoop. Daarnaast zijn in het Mullerhuis korte presentaties. Dat betreft diverse onderwerpen waaronder meteoorscatter. Buiten de radiotelescoop is alles gratis. Entree in de radiotelescoop: jeugd € 1,- volwassenen € 2,- en donateurs gratis voor 2 personen (pinnen is niet mogelijk). U hoeft zich niet aan te melden.

De Dwingeloo Radiotelescoop

De Dwingeloo Radiotelescoop werd gebouwd in 1954 aan de rand van het Nationaal Park Dwingelderveld. De opening en ingebruikname volgde in 1956. Daarmee is het een van de oudste radiotelescopen ter wereld. Het was destijds met een schotel van 25 meter doorsnede ook de grootste. Tot 1998 was hij in gebruik voor astronomische waarnemingen door ASTRON. Er zijn in die tijd belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen mee gedaan. Daarna stond de enorme schotel in Drenthe een beetje weg te roesten.

Stichting CAMRAS

Gelukkig was er iemand, die vond dat er een betere bestemming voor dit instrument moest zijn. Mark Bentum van ASTRON (Netherlands Institute for Radio Astronomy) begon met het zoeken naar mensen om de telescoop te gebruiken voor educatieve en amateurdoeleinden.  Daarop ontstond het initiatief van een aantal enthousiaste radioamateurs om de schotel over te nemen en op te knappen. Dit leidde vervolgens tot de oprichting van de stichting CAMRAS op 29 januari 2007 door ASTRON – eigenaar van de radiotelescoop – en de VERON. CAMRAS staat voor C.A. Muller Radioastronomie Station. Dit verwijst naar prof. ir. C.A. Muller. Hij was namelijk elektrotechnicus, zendamateur en de eerste directeur van de Radiosterrenwacht in Dwingeloo. 

Monument en restauratie

In 2007 kreeg de radiotelescoop de status van monument uit de wederopbouwperiode. De vrijwilligers van CAMRAS gingen aan het werk. Een half jaar later bewoog de schotel weer, in eerste instantie handmatig. Een grotere restauratie was echter noodzakelijk. In 2012 waren er voldoende fondsen uit subsidie en sponsorbijdragen bijeen om aan de restauratie te beginnen. Die zou tot 2014 duren, waarna op 4 april radioamateur en Nobelprijswinnaar Joe Taylor met een symbolische druk op de knop de Dwingeloo Radiotelescoop weer in beweging zette.

Huidig gebruik

Stichting CAMRAS stelt dit unieke rijksmonument open voor leerlingen en studenten (van lager tot hoger onderwijs), scouts en jeugd. Daarnaast gebruiken vrijwilligers van CAMRAS en radioamateurs de radiotelescoop voor moonbounce (EME oftewel Earth-Moon-Earth) radioverbindingen. Dit gebeurt altijd onder de licentievoorwaarden en met gebruik van de roepnaam PI9CAM. Ook kunnen amateurastronomen en radioamateurs met de radiotelescoop radiogolven van de zon, de Melkweg en ver verwijderde radiobronnen in de Melkweg en het heelal waarnemen.

Op speciale dagen zoals de Landelijke Sterrenkijkdagen, Open Monumentendag, het Weekend van de Wetenschap en de Nacht van de Nacht is de Dwingeloo Radiotelescoop open. Geïnteresseerde groepen zoals bedrijven, organisaties of onderwijsinstellingen kunnen een afspraak maken om de telescoop te bezoeken.