Bliksem geeft vaak gedonder
Bliksem velt vrijstaande boom
Bij Frans van Loon (PA3CAZ) trok ‘s-nachts een flinke onweersbui over:…
Tussen de vele bliksem door waren er ook enkele hele harde klappen te horen. Ik dacht, die zijn ergens ingeslagen. De volgende ochtend melde de lokale radio waar het noodlot had toegeslagen; een boom in de buurt had de volle mep opgevangen.
Later die dag heb ik mijn camera gepakt en ben naar de bewuste plek toe gegaan. Daar heb ik zelf onder andere bijgevoegde foto gemaakt. Overpeinzing bij dit verhaal: wat zou het resultaat zijn geweest als dit een antenne was in plaats van een vrijstaande boom?
Daar heeft Frans wel een goed punt. Naast de algemeen bekende gevaren van blikseminslag loopt de radioamateur extra risico. Niet alleen kan een antenne door een onweersbui per ongeluk voor bliksemafleider worden aangezien. Ook kan de gevoelige radio apparatuur in de shack door een nabije inslag zwaar beschadigen. Immers, zo’n inslag induceert flinke spanningen en stromen in omliggende geleiders. Denk daarbij niet alleen aan eigen antennekabels, maar ook aan telefoonkabels en de leidingen van de kabel TV die ingegraven liggen. Via de meterkast kan er zo flink wat ellende het huis binnen dringen.
Even wat kengetallen. Een blikseminslag duurt ongeveer 0,2 seconden. Daaraan vooraf kan het potentiaal oplopen tot enige honderden mega Volt. Metingen leren dat stromen tijdens de ontlading tussen de 5 en 20 kilo Ampère gebruikelijk zijn. Maar 30 kA is nog geen uitzondering te noemen. Tijdens de Apollo 15 lancering werd bij een directe inslag 100 kA gemeten. Uit verschillende bronnen blijkt dat meer dan 200 kA ook haalbaar is met de vonkenzender van moeder natuur.
Gelukkig kun je als zendamateur het een en ander doen om schade te voorkomen of te beperken. Maak eens een beginnetje met het lezen van de volgende bronnen:…
VERON
