Berichten

Zonnevlammen en het Carrington-evenement

Zonnevlammen en het Carrington-evenement

Deze gesplitste afbeelding toont het verschil tussen een actieve zon tijdens een eerder zonnemaximum (aan de linkerkant, vastgelegd in april 2014) en een stille zon tijdens zonneminimum (aan de rechterkant, vastgelegd in december 2019). Credits: NASA/SDO

In deel 1 en deel 2 van ons drieluik over zonnevlammen hebben we theorie en praktijk van de Dopplermetingen besproken. In dit derde deel sluiten we af met achtergrondinformatie over dit bijzondere natuurfenomeen.

Een zonnevlam is een grote explosie op de zon die plaatsvind wanneer de opgeslagen energie in verstrengelde magnetische velden (meestal boven zonnevlekken) plotseling vrijkomt. Zonnevlammen produceren een uitbarsting van straling over het elektromagnetisch spectrum, van radiogolven tot röntgenstraling en gammastralen.

De energie die vrijkomt heeft het equivalent gelijk aan miljoenen atoombommen die gelijktijdig ontploffen. Zonnevlammen komen het meest frequent voor wanneer de zon erg actief is.

Lees meer

Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations

Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations

Dr. Kristina Collins, KD8OXT

In deel 1 van ons drieluik over zonnevlammen is te lezen dat deze een Dopplereffect veroorzaken in radiosignalen welke tegen de ionosfeer reflecteren. In dit tweede deel duiken we wat dieper in op de wetenschap. Het artikel “Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations die de variabiliteit van de ionosfeer aantonen” is hiervoor de basis. Hoofdauteur Dr. Kristina Collins, KD8OXT, publiceerde dit in het “Earth System Science Data” tijdschrift.

Voor haar onderzoek heeft ze gebruik gemaakt van het “Grape persoonlijk ruimteweerstation“. Dit is een goedkope ontvanger voor HF (3-30 MHz). Deze ontvanger is ontworpen om precisiemetingen te doen aan signalen die worden ontvangen van frequentiestandaardstations zoals WWV, WWVH en CHU.

Lees meer

Zonnevlammen detecteren via signalen van frequentiestandaardstations

Zonnevlammen detecteren via signalen van frequentiestandaardstations

Plotselinge veranderingen in de ionosfeer door zonnevlammen of zelfs zonsopgang/ondergang kunnen de frequentie van stations zoals WWV een Doppler verschuiving geven. Afbeelding credit: Collins et al (2021) [Oorspronkelijke afbeelding via HamSci en SpaceWeather.com].

Over de hele wereld experimenteren wetenschappers, en ook vele radioamateurs, voortdurend met nieuwe methodes om zonnevlammen te detecteren. Eén van de meest bekende manieren hiervoor is de “Dopplerverschuivingsmethode“.

Brian Curtis uit Michigan demonstreerde deze techniek op 20 juni 2023, toen de zon een krachtige X-klasse zonnevlam produceerde. Op “The SWLing Post” werd hier aandacht aan besteed naar aanleiding van een uitvoerig artikel van SpaceWeather.

Dus aanleiding genoeg om dieper in deze fascinerende materie te duiken. En wel met een drieluik over zonnevlammen. Vandaag deel 1.

Lees meer

logo Hamsci

Hulp gevraagd: meet dopplerverschuiving tijdens eclips

Zoals iedere radioamateur weet, is ruimteweer (space weather) van invloed op de propagatie van radiogolven. Zo kunnen bijvoorbeeld de dagelijkse veranderingen van de zon een dopplerverschuiving veroorzaken op de HF-banden. Dat effect op de dopplerverschuiving is waarschijnlijk tijdens een eclips (zonsverduistering) extra sterk.

Kristina Collins (KD8OXT), wetenschappelijk onderzoeker en verbonden aan HamSCI, wil graag vanaf 1 december 2021 opnieuw die dopplerverschuiving onderzoeken; ditmaal tijdens de zonsverduistering boven Antarctica. Daarbij heeft ze jouw hulp nodig. Interesse? Lees dan verder.

Lees meer

Kort radioamateurnieuws – week 40, 2021

Logo kort radioamateurnieuwsDeze week in ‘Kort radioamateurnieuws’:

  1. RF-webinar op zondag 17 oktober over de lusantenne,
  2. Video bij Tonight@8 over het bouwen en het gebruik van spraakrepeaters,
  3. Video bij DARC over het ontstaan van zonnevlekken,
  4. DX-peditie naar Papegaaieneiland (15 – 18 oktober)

Lees meer

dopplerverschuiving tijdens eclips

Meet dopplerverschuiving tijdens eclips in december

DopplerverschuivingOpnieuw vraagt Kristina Collins (KD8OXT) van hamsci.org onze hulp bij een propagatie-experiment met dopplerverschuiving tijdens de eclips in december. Zoals iedere radioamateur weet, is ruimteweer (space weather) van invloed op de propagatie van radiogolven. Zo kunnen bijvoorbeeld de dagelijkse veranderingen van de zon een Doppler-verschuiving veroorzaken op de HF-banden. Dat effect op de Doppler-verschuiving is waarschijnlijk tijdens een eclips (zonsverduistering) extra sterk. Na een eerder experiment bij de zonsverduistering in juni over Afrika en Azië volgt nu een experiment bij de eclips in december over Zuid-Amerika.

Lees meer

logo Hamsci

Hulp radioamateurs gevraagd: meet Doppler-verschuiving tijdens eclips

DopplerverschuivingZoals iedere radioamateur weet, is ruimteweer (space weather) van invloed op de propagatie van radiogolven. Zo kunnen bijvoorbeeld de dagelijkse veranderingen van de zon een Doppler-verschuiving veroorzaken op de HF-banden. Dat effect op de Doppler-verschuiving is waarschijnlijk tijdens een eclips (zonsverduistering) extra sterk.

Kristina Collins (KD8OXT), wetenschappelijk onderzoeker, wil graag vanaf 20 juni 2020 gebruik maken van de jaarlijkse eclips boven Afrika en Azië om die Doppler-verschuiving te meten. Daarbij heeft ze jouw hulp nodig. Zij roept radioamateurs op om op 20 juni data over de Doppler-verschuiving te verzamelen. Dat kan met een stabiele HF-ontvanger (10,0 MHz), een aangesloten computer en opensourcesoftware. Meedoen? Lees dan verder.

Lees meer