Analoge ATV digitaal gemaakt met SDR

analoge ATV digitaal gemaaktWat nu als je mee wilt doen met de VERON ATV-contest, maar je komt erachter dat de meeste stations analoge ATV gebruiken? En je hebt zelf alleen maar digitale ATV (DATV)? Analoge ATV digitaal gemaakt, kan dat? Op zoek dus naar manieren om analoge ATV te maken en ontvangen met digitale middelen. Benodigdheden? Een Windows PC, een Pluto, versterkers, een RTLSDR-stick, TVSharp en SDRangel. En een goede antenne kan uiteraard ook geen kwaad.

Analoge ATV digitaal ontvangen

Analoge ATV digitaalVoor het ontvangen van analoge ATV in zwart-wit-kwaliteit is er een eenvoudig programma. Dat heet TVSharp en is ook als plugin voor SDR# te krijgen. De bandbreedte van de RTLSDR is onvoldoende om het hele signaal om te zetten. Maar het blijkt goed genoeg om met wat verlies aan kwaliteit acceptabele analoge beelden te ontvangen. De audio, die uiteraard helemaal buiten de bandbreedte valt, zou je met een aparte dongle moeten ontvangen. Maar in de contest is audio niet van belang. 

Instellingen voor ontvangst

Er zijn wel enkele instellingen. In de eerste plaats natuurlijk de frequentie. Die dient ingevoerd met een komma op de MHz-plaats. In de tweede plaats de sample rate, 2 Ms/s volstaat. Dan de gain, die zonder gebruik van voorversterker waarschijnlijk op maximum moet staan. Bij gebruik van een voorversterker kan het wat minder. Vervolgens de brightness en contrast zo instellen dat er zonder signaal een mooi ruisplaatje ontstaat. Persoonlijk klik ik ook altijd inverse aan. Als je nu een signaal ontvangt zal dat waarschijnlijk door het beeld lopen. Met roughly -de ruwe frequentiecorrectie- kun je dat stilzetten. Maar soms is het handig in een sterk verruist beeld om het te laten lopen, dan zie je in de beweging de cijfers beter. Ook de X en Y schuiven kunnen wat rust in het beeld brengen. TVSharp is overigens een AM-ontvanger, maar door flankdetectie blijkt FM ook goed te ontvangen.

Analoge ATV digitaal maken

Het enige programma, dat ik tot dusver heb gevonden om analoge ATV te maken is SDRAngel. Maak eerst een sink device aan in het menu DeviceSets. Kies daarna de Pluto als output (de tegengestelde pijletjes onder File). Dat kan overigens alleen als er een Pluto is aangesloten. Kies vervolgens -via de plus van channels– een ATV-modulator. De instellingen voor AM zijn in het bijgaande plaatje te zien. De carrier is 750 kHz naar beneden verplaatst. Met de bandbreedte-schuiven maak je vervolgens VSB (vestigial sideband) van het signaal. VSB is een soort SSB met carrier. De schuif voor de LSB kan bijna dicht, de USB-schuif kan ergens tussen 1 en 2 MHz staan. Ik heb nog niet kunnen ontdekken of dat veel verschil in demodulatie aan de ontvangerkant betekent. Voor FM doen die schuiven niks en kan de carrier gewoon in het midden (delta-f = 0) staan. Dat geldt ook voor gewone AM. Met de 4 puntjes onder het venster linksboven kun je dat venster groter maken. Daar staat dan de gain-instelling van de Pluto. Die kun je naar wens instellen. Het maximale vermogen is ongeveer 0 dBm voor dit signaal.

Videobron

Voor de contest zend je een contestnummer van 4 cijfers uit, per band een andere. Dat kun je op meerdere manieren doen. In de eerste plaats kun je een plaatje met de cijfers maken, per band één, en dat als image selecteren. Als alternatief kun je die plaatjes ook in een programma als OBS of vMix maken. Die maak je beschikbaar voor SDRAngel middels een virtuele camera. In SDRAngel kies je dan de camera (0 is bij mij de laptopcamera, 1 de virtuele camera). Vergeet hem niet aan te zetten met de play-knop in SDRAngel (ik had af en toe een zwart scherm…).

Resultaten

In de septembercontest kon ik het in de praktijk uitproberen. Ontvangen met TVSharp is een bekend concept, wat ik ook maar afgekeken heb. Het bleek dan ook goed te werken. Beste dx was 245 km op 70 cm. Het duurde even, want het signaal komt maar af en toe uit de ruis tevoorschijn. Maar met wat geduld was de code toch goed te nemen. Zie ook het filmpje hieronder. Zenden op deze manier was nieuw. Vier stations hebben mijn code weten te ontcijferen op 70 cm AM/VSB. De beste dx was 73 km. Twee stations zagen me op 23 cm in FM, beste dx 26 km. Dit waren mijn eerste resultaten met analoge ATV digitaal gemaakt. Er valt dus waarschijnlijk nog veel te verbeteren en uit te zoeken. Ik wil graag alle deelnemers aan de contest bedanken, zeker iedereen die ik heb kunnen werken. Maar misschien nog meer iedereen, die het wel geprobeerd heeft, maar waar het niet mee gelukt is. Hopelijk gaat het de volgende keer beter. Tot werkens in december!