Berichten

De zonneklok

De zonneklok, een nieuwe kijk op de zonneactiviteit

De zonneklok

S. C. Chapman et al. Quantifying the Solar Cycle Modulation of Extreme Space Weather. Geophysical Research Letters

Zonnewetenschappers hebben met een mathemathisch techniek, afgekeken van geologen, een nieuw model van de zonneactiviteit ontwikkeld. Met deze zonneklok lijkt de zonneactiviteit veel voorspelbaarder dan gedacht. De wijze waarop geologen cyclische verschijnselen modelleren blijkt, wanneer toegepast op de onregelmatige zonneactiviteit het begin en einde van de zonnecyclus veel beter te voorspellen. Dit publiceerde professor Sandra Chapman en haar groep van de University of Warwick in Engeland in de Geophysical Research Letters.

Zonnecyclus

Zoals bekend heeft de zon een activiteitscyclus van gemiddeld 11 jaar. In die periode neemt bijvoorbeeld het aantal zonnevlekken toe tot een maximum en daarna weer af. Terwijl de cyclus elke keer van minimum naar maximum en weer naar minimum gaat verschilt de duur en de grootte van de activiteit per cyclus.

Lees meer

Ruimtestorm erger dan orkaan?

Ruimtestorm

NASA Goddard Space Flight Center, CME op 31 Augustus 2012

Amateurastronoom Richard Carrington zag in 1859 een enorme zonnevlam. In de daaropvolgende dagen was er een intense aurora te zien, tot aan Cuba en Colombia aan toe. Carrington concludeerde dat het een het gevolg was van het ander en ontdekte daarmee voor het eerst een ruimtestorm. Maar er gebeurde meer. Het enige uitgebreide kopernetwerk was destijds het telegrafienetwerk. Er stond zoveel spannning op de lijnen dat telegrafisten electrische schokken kregen. Ook konden de telegrafisten van Boston boodschappen doorzenden naar Portland (Maine) zonder dat de spanning aangesloten was op de lijn. Het was een van de grootste ruimtestormen ooit gezien.

Lees meer

Zonnevlekken

Toch geen Grand Solar Minimum in zonnevlekkenactiviteit?

Zonnevlekken voorspellingDe huidige 11-jarige zonnevlekkencyclus (nummer 24) nadert zijn einde. Het internationale Solar Cycle Prediction Panel, voorgezeten door NOAA/NASA, voorspelt dat de volgende cyclus vergelijkbaar zal zijn met de huidige. Het minimum tussen beide cycli zal in april 2020 vallen (± 6 maanden). Daarna zal, zo verwacht het panel nu, cyclus 25 in intensiteit toenemen. Het panel verwacht dus geen Grand Solar Minimum, een verwachting die niet door iedereen wordt gedeeld.

Lees meer

Veroorzaakt het Maunderminimum slechte propagatie?

Door Maunderminimum geen propagatie op hogere HF banden? Door een “Grand Solar Minimum” zijn mogelijk de hogere HF-banden lange tijd niet meer open voor radioverkeer. Dat meldt namelijk het gezaghebbende wetenschappelijk tijdschrift Nature. In het artikel met als titel ‘Oscillations of the baseline of solar magnetic field and solar irradiance on a millennial timescale‘ is […]

Zonnewind scheert vandaag of morgen langs aarde

Zonnewind scheert vandaag of morgen langs aarde

Met de tropische temperaturen van dit moment in Nederland houdt iedereen de website van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) angstvallig in de gaten. Maar daarbij vergeet je haast dat er veel meer weer is. Om precies te zijn; ruimteweer. En de website spaceweather.com levert ons alle informatie over dat ruimteweer. Zo lezen wij daar nu dat er vandaag (25 juni) of morgen (26 juni) een zonnewind langs onze kwetsbare aarde scheert.

Lees meer

Zonnevlek

Uitbarsting AR2297 beïnvloed amateur radio

AR2297 zorgt voor bijzondere HAM ervaringen

Het overgrote deel van de week van 9 maart 2015 staat bij Space Weather News in het teken van zonnevlek AR2297, want deze veroorzaakt radio blackouts op Aarde. Maar op donderdag 12 maart deed deze zonnevlek juist precies het tegenovergestelde. Het ontketende een korte-golf radio uitbarsting. “Het was zeer intens – een van de sterkste uitbarstingen van de huidige zonnecyclus” rapporteert amateur radio astronoom Thomas Ashcraft. Klik op het plaatje hieronder om een audio opname af te spelen van dat wat hij uit de luidspreker van zijn radio telescoop hoorde schallen op het platte land van New Mexico.

Uitbarsting AR2297 beïnvloed amateur radio

De opname start wat ruw omdat de eerste paar seconden een HAM transmissie gaande was op een kanaal (22 MHz) terwijl het andere kanaal (23 MHz) wat storing oppikte” zegt Ashcraft. “Maar dan raakt de zonnevlam ons en verdrinken de stemmen van de HAMs volledig in de storing. De daarop volgende 3 minuten worden de ether volledig door de zon gedomineerd“.

Deze geluiden worden veroorzaakt door bundels elektronen, in dit specifieke geval versneld door een M4-zonnevlam. Terwijl de elektronen door de atmosfeer van de zon snijden, genereren ze een rimpel van plasma golven en radio emissies welke te detecteren zijn op Aarde, op 149.597.870 kilometer afstand. Astronomen classificeren radio uitbarstingen van de zon in vijf soorten; Ashcraft’s opname registreerde een mix van Type III en Type V.

Meer uitbarstingen zijn te verwachten. AR2297 heeft een instabiel ‘bèta-gamma-delta’ magnetisch veld wat energie herbergt voor ‘radio-actieve’ explosies. NOAA voorspellers schatten in dat er een 70% kans op M-klasse zonnevlammen en een 20% kans op “X-ray” (Röntgen) uitbarstingen is op 14 maart 2015.

 

Zonnevlek

De zon komt weer tot leven

De eerste zonneactiviteit is een feit

Er is, gelukkig voor ons zendamateurs, al weer wat zonneactiviteit te zien. Er zijn al verschillende actieve gebieden te zien van de nieuwe cyclus. Heeft u thuis een telescoop staan, dan is het de moeite waarde deze af te gaan stoffen. Maar ook zonder telescoop kunt u hieronder de eerste activiteit zien.

De eerste zonneactiviteit is een feit

Deze informatie en het filmpje is afkomstig van Spaceweather.com, waar nog heel veel meer mooi materiaal over de zon en het ruimteweer te bewonderen is. Maar kijk ook even op onze eigen ruimteweer pagina, want het is goed te weten hoe dit alles onze radio propagatie beïnvloed.