PC100II actief in de maand december

In de maand december is het Traffic Bureau actief met de call PC100II. Dit in herinnering aan de eerste intercontinentale verbinding op 113m (2653kHz) tussen PCII en 2AGB uit de VS. In de nacht van 26 op 27 december 1923.

In de loop van 1923 werden in Europa en Noord-Amerika plannen gemaakt om te komen tot een radioverbinding tussen beide continenten.  Op 21 juni 1923 leidde dit in Nederland tot de oprichting van de Transatlantische Commissie die onder leiding stond van een Delftse hoogleraar.

Noordwijkse Radioclub

Men maakte gebruik van een speciaal gebouwde lampenzender met een vermogen van 500 Watt op een golflengte van 200 meter.
In de Noordwijkse Radioclub was een groep enthousiaste radioamateurs van mening dat het met een veel kortere golflengte, namelijk 100 meter, ook zou moeten kunnen. Deze radioclub stond onder leiding van de Leidenaar Hendrik Johannes Jesse, zoon van de bekende architect, die al in 1921 op 16-jarige leeftijd zijn eerste zender had gebouwd.

Voor het bedienen van zijn zender gebruikte Jesse de zelfbedachte roepletters PCII (‘pipsie dobbel aai’). Het verlenen van zendmachtigingen was in de begindagen van de radio een omstreden zaak in Nederland. Ook het verbinden van roepletters aan een machtiging was in de begindagen van de radio een rommeltje. Er werd veel “illegaal” gewerkt. In principe werkte het eenvoudig. Men koos letters welke niet door iemand anders werden gebruikt en men ging de met de zender de lucht in. De Nederlandse regering verleende pas jaren later officiële roepletters met de zendvergunning.

PCII

In zijn ouderlijk huis aan de Rijnsburgerweg 35 bouwde OM Jesse voor zijn transatlantische proeven een zender die een vermogen van ca. 300 Watt kon leveren op 110 meter golflengte. En in de nacht van 26 op 27 december 1923 lukte het hem hiermee om een radioverbinding (QSO) te maken met 2AGB in Noord-Amerika. Hij was hiermee de derde Europeaan die dit lukte na G2KF op 8 december vanuit Londen en F8AB op 27 november vanuit Frankrijk.
Die eerste verbinding vanuit Nederland met Amerika in december 1923 duurde maar liefst twee uur, zo goed ging het! En dat alles met morsetelegrafie, een kunst waarin Henk en zijn vrienden zeer bedreven waren.

Maar waar F8AB (Léon Deloy) door de Franse regering de hoge onderscheiding Légion d’honneur ten deel viel voor zijn prestatie, wachtte Jesse een proces verbaal en een rechtszaak wegens clandestiene radio uitzendingen. Uiteindelijk is Jesse in 1925 (!) veroordeeld en verliest zijn zendapparatuur aan de Nederlandse staat. Ook mag hij de letters PCII niet meer gebruiken. In hoger beroep wordt Jesse schuldig bevonden aan overtreding van de Telegraaf-en Telefoonwet, echter zonder strafoplegging. Pas in 1983, 58 jaar later (!) krijgt Henk Jesse weer een zendmachtiging en onder de letters PA0CII mag Jesse dan weer de ether in.

Pionierswerk

Henk Jesse overleed in januari 2001 op 95 jarige leeftijd. Mede dankzij het pionierswerk van hem en zijn vrienden is radio ontwikkeld tot wat het vandaag de dag is: een vanzelfsprekend gebruiksartikel in de vorm van mobiele telefoons en draadloze apparaten.

Over het bouwen van zenders in die tijd moet je niet te licht denken. Materiaal was schaars, niet voorhanden en /of moest men zelf maken. Onderdelen bestellen was niet aan de orde. Even Googlen voor een schema was er ook niet bij. Ook een scoop of frequentieteller erbij pakken om te zien wat er in de zender allemaal gebeurt al helemaal niet. Dat moet je je eens voorstellen, zonder deze hulpmiddelen een zender bouwen.

Met deze installatie PCII is in december 1923 voor het eerst verbinding gemaakt vanuit Leiden met het Amerikaanse station 2AGB.

PC100II

PC100II is een activiteit van de leden van het VERON Hoofdbestuur en Traffic Buro.

QSL Manager is Alex PA1AW
Logsearch, OQRS en LOTW komt beschikbaar na de activiteit.