Je transceiver uitbreiden met een webSDR als extra ontvanger

Manmade QRM; ik ben inmiddels een ervaringsdeskundige. In de bijna 17 jaar dat ik op mijn huidige QTH woon, heb ik de ruisvloer op 20 meter band zien stijgen van S2 naar gemiddeld S5 en hoger. Storing van de grootste QRM-bronnen, zoals de micro-omvormers van de zonnepaneelinstallatie van mijn buren, heb ik aanzienlijk kunnen verminderen. Toch blijft er nog altijd veel QRM over. Zoveel storende apparaten als laders, adapters, ledlampen, ventilatoren en TV’s. Het is onmogelijk om ze allemaal het zwijgen op te leggen. Maar wel zo lastig als je voor je experimenten afhankelijk bent van een storingsarme ontvangst. Daarom heb ik soms de hulp van een ontvanger elders nodig.

Hulp van een ontvanger elders

Gelukkig zijn er nogal wat SDR-ontvangers die via het wereldwijde web kunnen worden beluisterd. Het aantal webSDR’s neemt de laatste tijd ook flink toe. Tussen al die webSDR’s zitten goede en minder goede ontvangers. Ik denk dat veel amateurs en het met mij eens zijn, dat de webSDR van de Universiteit Twente in Nederland een uitzonderlijk goede ontvangst heeft op HF. Het is dan ook een van de meest intensief gebruikte online ontvangers.

Twente webSDR aanzienlijk stiller qua QRM

In vergelijking met thuis op de 20 meter band is de Twente webSDR aanzienlijk stiller qua QRM. De universiteitsontvanger presteert daarnaast soms tot drie S-punten beter dan mijn Kenwood TS-480 en mijn via een autotuner gevoedde 13 meter lange vertical. Deze uitzonderlijk goede ontvangst heeft veel te maken met de bijzondere opstelling van de antenne, een Miniwhip, waarover PA3FWM dit artikel publiceerde.

Handig als de webSDR de frequentie automatisch synchroniseert

Ik gebruik daarom de Twente webSDR zo nu en dan als extra ontvanger. Zo heb ik al op verschillende banden een QSO gemaakt terwijl ik ook online naar de webSDR luisterde. Dat gaat best goed, maar dat je de ontvangstfrequentie van de webSDR elke keer opnieuw moet intypen als je de frequentie van de transceiver verandert, is een flink nadeel. Hoe handig zou het zijn als de frequentie van de webSDR automatisch synchroniseert met die van de transceiver, zodat je moeiteloos over de banden kun draaien? Jaren geleden, toen de eerste webSDR’s online kwamen, sprak ik met andere amateurs over hoe nuttig dat zou zijn. Het kwam alleen nooit verder dan een idee.

Deze applicatie deed precies wat ik wilde

Mede door Covid-19 heb ik dit jaar al flink wat tijd in de shack doorgebracht. Omdat ik bij bepaalde experimenten soms een webSDR moest gebruiken voor ontvangst, werd de noodzaak om deze te synchroniseren met de transceiver weer actueel. Bij toeval kwam ik een forum tegen waarin een amateur wees op het programma CATSync. Deze applicatie deed precies wat ik wilde. Ik had het nog niet eerder gezien, dus besloot ik het aan te kopen en uit te testen.

Uitgeklede webbrowser op basis van Chrome

CATSync is ontwikkeld door DJ0MY Oscar Diez. Het Windows-programma is eigenlijk een uitgeklede webbrowser op basis van Chrome. Het gebruikt OmniRig (freeware van dxatlas.com) om via CAT met je transceiver te communiceren. Javascript wordt gebruikt om frequentie en mode op je transceiver, te synchroniseren met de webSDR.

CatSync program by DJ0MY to sync your transceiver with a websdr

CATSync in gebruik met de webSDR Twente en de Kenwood TS-480.

In de praktijk

Ik gebruik CATSync (versie 1.21) nu een paar maanden. De gebruikersinterface is, in tegenstelling tot andere radioamateurtoepassingen, goed doordacht. Zonder handleiding vind je al snel je weg. Je plakt simpelweg de URL (webadres) van de webSDR in de adresbalk van CATSyncs. De webSDR synchroniseert direct met de transceiver. De synchronisatie werkt twee kanten op. Dus wanneer je op een frequentie in de waterval van de webSDR klikt, synchroniseert je transceiver. Zo creëer je ook een soort “remote panadapter”. Verder kun je in CATSync een lijst samenstellen met je favoriete webSDR’s zodat je daar snel heen kan klikken. De applicatie werkt met alle websSDR’s die ik tot nu toe heb getest. Verder draait het probleemloos op een pc met Windows 10 Pro, Core i5-processor en 8 GB RAM. Zelfs op een tien jaar oude Asus Netbook met Intel Atom-processor en 2 GB RAM gaat het prima.

Lijst met favoriete webSDR’s in CATSync.

Hulpmiddel om propagatie te checken

Ik heb CATSync getest op verschillende webSDR’s, die te vinden zijn op websdr.org en op kiwisdr.com. Wat dan opvalt is de vertraging in de audio. Dit varieert van een halve seconde met de webSDR’s die draaien op de PA3FWM-software, tot wel drie seconden op KiwiSDR’s. Met drie seconden kun je die webSDR al niet meer gebruiken als ondersteuning voor een QSO. Dat is wel jammer, want er zijn bijna 500 KiwiSDR ontvangers actief. Je kunt het uitgebreide netwerk van KiwiSDR’s wel inzetten als hulpmiddel om propagatie te checken. Want je kunt via een KiwiSDR naar je eigen signaal luisteren!

Meerdere programma’s met één seriële poort

Het enige minpunt is dat de applicatie continu de CAT-verbinding van de transceiver gebruikt via de seriële poort van je computer. Dus hoe gebruik je nu tegelijk een ander programma dan CATSync zoals HamRadio Deluxe, N1MM of WSJT-X? Er zijn programma’s die het mogelijk maken de seriële poort te splitsen. Met de gratis applicatie Virtual Serial Port Emulator van Eterlogic.com, kun je de “normale” seriële poort omzetten in een nieuwe virtuele COM poort met splitterfunctie. Via die nieuwe virtuele COM poort kun je al je programma’s tegelijk met je transceiver laten communiceren. Het programma LPB2, met dank aan PG7M voor de tip, kan dit ook maar is nog veel uitgebreider. Daarin kun je o.a. virtuele COM poorten aan specifieke programma’s toewijzen.

Fysieke poort COM 1 in gebruik als virtuele poort COM 5 met splitterfunctie, gratis software van Eterlogic.com.

Doet precies wat het belooft

Ik ben blij met CATSync. Het doet precies wat het belooft en ik kan het aanbevelen als je vaak webSDR’s gebruikt naast de vaste transceiver of ontvanger in je shack. Het programma is geen freeware. Het kost € 9,95 (prijs in augustus 2020). Maar daarvoor heb je een zeer gebruiksvriendelijke app. Ga voor meer informatie naar de CATSync website.

73

Jean-Paul Suijs PA9X

Dit artikel werd ook gepubliceerd in Electron uitgave september 2020.

Waarom lid worden van de VERON?