De VERON (Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland) is lid van de IARU (International Amateur Radio Union). De IARU behartigt belangen van de zendamateur. En ze beschermt het radiospectrum voor de banden die aan de radioamateur zijn toegewezen.
Maar wat houdt dit nu eigenlijk in?
En is dit van enig belang voor de Nederlandse zendamateur?
Storing door zonnepanelen kan signaalsterkte meters vol doen uitslaan.
In Amersfoort kreeg Jaap (PA3GYM) een onaangename verrassing. Directe buurtgenoten legden zonnepanelen op hun daken. En Jaap wist van niets. Dus kon hij ook niet adviseren met zijn kennis en ervaring als radio amateur. Het gevolg; bij Jaap sloegen de signaalsterkte-meters van zijn ontvangers vol uit. Hij had flink last van storing. Het maakte zijn hobby onmogelijk. En de zonnepanelen, ook wel PV-Installaties geheten, waren volgens Jaap de oorzaak.
Maar bewijs dat eerst maar eens! En mocht het kloppen, wat kan en wil men er aan doen? Moet men er wel wat aan doen? Wie spreek je waar op aan? Hoe voorkom je ruzie met je buren? Hoe pak je dit aan? Wie kan je helpen? Héél véél vragen kwamen op Jaap af. Hij vroeg hulp aan de VERON EMC-EMF Commissie. En een traject van storing tot oplossing werd ingezet.
Elektrische installaties zoals die met zonnepanelen moeten voldoen aan EMC (Elektro Magnetische Compatibiliteit) normen. Dat houdt o.a. in dat er een grens (limiet) is aan wat een elektrische installatie, zoals de combinatie zonnepaneel en omvormer inclusief de bekabeling, aan elektromagnetische velden (EMV) mag uitzenden. Maar deze emissie limiet wordt vaker wel dan niet overschreden. Dat bleek in 2014 al uit een onderzoek van de EMC Adminstrative Co-operation Working Group waar 14 Europese landen aan deelnamen.
Photo Voltaïsche of PV installaties voor het opwekken van elektrische energie door zonnepanelen kunnen, indien niet deskundig samengesteld en geïnstalleerd, sterke storende elektromagnetische velden opwekken. Deze kunnen de ontvangst van radiosignalen voor radioamateurs onmogelijk maken en elektronische apparatuur beïnvloeden.
Radioamateurs, die van plan zijn om zelf een PV installatie aan te leggen, of zij die geconfronteerd worden met de aanleg van dergelijke installaties in de nabijheid van de eigen antenne, maken zich zorgen over mogelijke storing in de amateurbanden. De storing treedt over het algemeen alleen overdag op, als de PV installatie haar vermogen afgeeft.
Verder lezen over dit boeiende onderwerp? Open dan deze gehele PDF van de VERON EMC-EMF Commissie.
Met enige regelmaat krijgen we vragen van radioamateurs die zonnepanelen willen aanschaffen, maar zich afvragen of dit niet ten koste kan gaan van de hobby door storing. Wat is eigenlijk de kans op ongewenste storing? De specialisten van onze EMC-EMF Commissie leggen uit.
Storing door zonnepaneelinstallaties wordt in het algemeen veroorzaakt door het schakelen van het gelijkspanningscircuit van de inverter of omvormer [1,2]. Of er storing zal optreden is afhankelijk van de gebruikte inverter(s), de installatie van de bekabeling. Ook de afstand tot de antenne(s) van de amateur is van belang. De bekabeling van de panelen naar de omvormer(s) dient zo kort mogelijk zijn, niet alleen om vermogensverlies in het gelijkstroom circuit te voorkomen maar ook om de kans op lussen te verkleinen en daarmee het gedrag als antenne. In Duitsland worden daarom de inverter bij voorkeur direct bij de panelen geplaatst.
De storing door de inverter kan ontstaan omdat de fabrikanten geen of onvoldoende filtering toepassen aan de DC (gelijkstroom) kant. Men verwijst wel naar de standaarden van de EN 61000 serie, maar de emissielimieten van 0,15 MHz – 30 MHz zijn nog “informatief”! *
* En vooral bedoeld voor vermogens distributie aan de AC (wisselstroom) kant. De DC kant wordt helemaal niet meegenomen!
Mede door de inbreng van de IARU en de VERON worden nu limieten ingevoerd en de meetmethode voor geschakelde voedingen voorgeschreven. Bij deze aanpassing wordt nog geen rekening gehouden met storing door “Optimizers”. Dit zijn DC-DC inverter die per 1 tot 3 panelen worden toegepast om de Maximum Power Tracking te optimaliseren.
Het probleem voor ons amateurs is dat de installateurs van zonnepanelen niet bekend zijn met deze problematiek. Als je er naar vraagt krijg je meestal als antwoord: “nog nooit van gehoord”! Een fabrikant van inverters is wel duidelijk en adviseert géén zonnepanelen te installeren in de nabijheid van een amateur station.
Anderzijds zijn er ook installaties in gebruik die geen problemen opleveren!
De EMC-EMF Commissie inventariseert momenteel de probleemgevallen en vraagt amateurs die storing ondervinden dit aan de commissie te melden en aan het Agentschap Telecom! Aan de hand van deze meldingen hopen we u te kunnen adviseren bij de aanschaf van zonnepanelen.
Storing door zonnepanelen is makkelijk te herkennen, is er geen zon, dus na zonsondergang, dan is er ook geen storing!
VERON EMC-EMF Commissie
Literatuur:
1: Keyer, C., Timens, R., Buesink, F., & Leferink, F. (2014, September). In-Situ measurement of high frequency emission caused by photo voltaic inverters. In Electromagnetic Compatibility (EMC Europe), 2014 International Symposium on (pp. 74-78). IEEE.
2: Yoshioka, Y. (2014, May). CISPR limits for the Conducted Disturbances of DC ports of PV-GCPCs. In Electromagnetic Compatibility, Tokyo (EMC’14/Tokyo), 2014 International Symposium on (pp. 585-588). IEEE.
* En vooral bedoeld voor vermogens distributie aan de AC kant. De DC kant wordt helemaal niet meegenomen!
Bekijk de inhoudsopgave van de meest recente editie.
Nu in de webshop.
Prijs: € 15,00 Ledenkorting: 20 %
