Electron maart 2024

Uitgelicht

Menselijke elektriciteit

De oud-endoscopieverpleegkundige en radioamateur Fred Stam PE3FS heeft naast belangstelling voor  alles rond radioamateurisme, ook interesse in de geschiedenis van de medische wetenschap. Hier een verhaal over elektriciteit die in ons lichaam wordt opgewekt en gebruikt.

Het begon natuurlijk met Swammerdam, die in 1664 het hart uit een levende kikker haalde en toen bewees dat het dier nog zwembewegingen maakte. Toen hij het arme dier onthoofd, stopte alle beweging. Later sneed hij het diertje helemaal open en door met zijn mes flink de zenuwen te stimuleren kreeg hij weer beweging in de poten. Zij trokken zowaar weer samen. Hij bewees hiermee dat de spieren onafhankelijk van de hersenen tot bewegen in staat waren. En dat was toen redelijk nieuw.

Een kleine honderd jaar later, in 1745, was er weer een slimme Nederlander, Pieter van Musschenbroek uit Leiden, die een fles uitvond die elektrische lading kon vasthouden. Von Kliest vond in die tijd dezelfde fles uit, maar iedereen praat nu over een Leidse fles en niet over een fles uit Pommeren.

En om het compleet te maken stuurde Jean-Antoine Nollet in 1746 als demonstratie een lading elektriciteit met behulp van Leidse flessen door 180 soldaten die elkaars handen vasthielden en hierdoor een gat in de lucht sprongen en ter aarde stortten.

Lees dit boeiende artikel verder in Electron!

De shack van PA2DTA / NL671

In Electron vind je tegenwoordig met enige regelmaat interieurfoto’s die uit Schöner Wohnen lijken te komen. Als verfraaiende toegepaste kunst zie je diverse computerschermen en prachtige technisch ogende apparaten, die wel bij onze postmoderne AI-tijd lijken te horen. Als kleine annonce tref je ook een oproep voor ‘uw shack in dit blad’.

Nu is het mijn beurt. Tussen de tekst een paar plaatjes van de shack van PA2DTA – in het colofon treft u mij als vaste medewerker. Ik zocht nog even op ‘shack’, de naam die amateurs van oudsher gaven aan hun hoekje met radiospullen. Shack. Zelfs Webster’s Comprehensive Dictionary of the English Language met 175 000 lemma’s meldt bij ‘shack’ niet precies de betekenis van dit amateurjargon. Je krijgt hoogstens een idee dat het wel eens zoiets als rommelhok of keet zou kunnen zijn.

Ik las ergens een modern equivalent ‘den’, maar dat doet me meer aan kille druipsteen en draken denken. Kijk naar de plaatjes en u ziet wat het woord kan betekenen. Zelf zou ik kunnen zeggen: een hok met een bende spullen. Maar voor mij is het best geordend, organisch gegroeid en geen rommel.

Lees ook dit leerzame artikel verder in Electron!