Storingen in de 70 cm-band in België veroorzaakt door DGPS-uitzendingen vanaf Nederlands grondgebied
1. Wat is DGPS?
DGPS (Differential Global Positioning System), is een aanvullend plaatsbepalingssysteem, waarmee de nauwkeurigheid van GPS verbeterd wordt. Een typische toepassing is bv. een navigatiesysteem toegepast op tractoren (in de landbouw), waarbij akkerbewerking sneller en nauwkeuriger kan gebeuren.
2. Op welke frequenties?
In de meeste Europese landen (o.a. in België, Duitsland, enz…) worden voor die toepassing frequenties gebruikt in de band 440 MHz tot 450 MHz. In Nederland daarentegen, is men enkele jaren geleden gestart met DGPS-uitzendingen in de band 430-440 MHz, band die een gedeeld gebruik kent, waarvan de primaire gebruikers van land tot land kunnen verschillen. In België en in Duitsland zijn de radioamateurs de primaire en dus ook de prioritaire gebruikers. In Nederland zijn de radioamateurs echter alleen in het gedeelte 430 MHz tot 436 MHz primaire gebruikers. In Nederland rekent het Agentschap Telecom (AT) onterecht DGPS tot de radiolocatiesystemen, wat het duidelijk niet is. BIPT en BnetzA (Duitsland) steunen beide deze visie.
In de ITU Radio Regulations (Article 1, Definitions of Radio Services) lezen we de definities van radionavigatie zowel als voor radiolocatie: “Radionavigation: Radiodetermination used for the purposes of navigation, including obstruction warning”, en “Radiolocation: Radiodetermination used for purposes other than those of radionavigation”. Wat ze doen met DGPS is dus meer dan duidelijk radionavigatie en geen radiolocatie.
3. Coördinatie
AT is in 2002 begonnen met DGPS te introduceren, zonder enige coördinatie te doen met de buurlanden Duitsland en België waar de radioamateursdienst primaire gebruiker is van 430 tot 440 MHz. Zeven jaar later, als de problemen er zijn (en, naar zeggen reeds enkele honderden DGPS stations zijn opgesteld in Nederland), heeft AT een coördinatiepoging opgestart met Duitsland en België, wat dus 7 jaar te laat is! Het is een voorgeschreven gewoonte dat landen die radiouitzendingen doen die reiken buiten hun territoriale grenzen dit alleen doen na coördinatie met de nabuurlanden waar hun uitzendingen storingen zouden kunnen veroorzaken.
De radioamateurs in België en Duitsland geven nochtans het goede voorbeeld en doen steeds een coördinatie als een onbemand station (bv. een repeater) wordt gepland die over de grenzen heen kan gehoord worden. Het gevolg van het niet coördineren van het gebruik van frequenties uit de 70cm band door DGPS-zenders in Nederland is, dat zowel in België als in Duitsland, er gevallen bekend zijn van storingen veroorzaakt door de Nederlandse DGPS-zenders. Een tweede gevolg is dat de coördinatie van automatische stations die in België worden gepland in de band die AT wil gebruiken voor DGPS, door AT wordt geboycot.
4. Het probleem in Nederland
Daar waar in de meeste omringende landen 440-450 MHz gebruikt wordt voor DGPS, was tot op heden deze band in Nederland toegewezen en gebruikt voor militaire toepassingen. Dit was dan blijkbaar ook de reden waarom in Nederland DGPS niet in de band 440-450 MHz is opgestart, maar wel in “onze” radioamateurband. Een dure beslissing, want de in de handel courant verkrijgbare apparatuur die werkt in de 440-470 MHz band dient speciaal omgebouwd om beneden 440 MHz te kunnen werken. Overigens rekent Nederland DGPS onterecht tot de radiolocatie systemen.
5. De oplossing
Het was de radioamateurs echter bekend dat slecht één klein stuk (ca. 2 MHz van de 10 MHz) nog actief gebruikt werd door de militairen. Door tussenkomst van de radioamateurs, hebben in het recent verleden de Nederlandse militairen aan AT (Agentschap Telecom, het equivalent van bij ons het BIPT) gemeld dat 6 MHz tussen 440 en 450 MHz, namelijk 442 tot 448 MHz werd vrijgegeven en aldus voor DGPS kon worden gebruikt.
6. Probleem opgelost?
Dat zou elkeen die het dossier min of meer kent, denken, maar neen. Blijkbaar is een stap terugzetten voor sommigen een onoverkoombare hindernis. Het is uiteraard zo dat AT in Nederland het voor het zeggen heeft, en met DGPS in de 70 cm band de radioamateurbandplanning, die goed gecoördineerd is op Europees vlak, in de war kan sturen. Daar hebben in principe de Nederlandse radioamateurs geen verhaal tegen, en daar kunnen en willen wij, “buitenlanders” ons niet mee bemoeien. Als het gezond verstand het laat afweten is het gewoon de wet van de sterkste. En in Nederland is dat AT. De vertegenwoordigers van de VERON hebben herhaalde malen (voor het eerst in 2002) geprobeerd AT te motiveren om boven 440 MHz te gaan met DGPS, maar AT weigert gewoon erover zelfs maar te praten.
7. België en Duitsland
AT is er zich duidelijk van bewust dat de werking van DGPS in de band 430-440 MHz problemen veroorzaakt in Duitsland en in België waar de band primair is voor de radioamateurdienst. Daarom hebben ze een campagne opgezet om alsnog de Belgische en de Duitse autoriteiten (BIPT in België, BNetzA en BWM -Ministerie van Economische Zaken- in Duitsland) voor hun kar te spannen.
Met de Duitse autoriteiten is in de afgelopen maanden een vergadering geweest, waar AT geprobeerd heeft dat BNetzA signalen afkomstig van de Nederlandse DGPS zenders zou tolereren tot op 40 km landinwaarts, mits een bepaald niveau (dat ZEER hoog ligt in hun voorstel), niet zou worden overschreden.
AT heeft ook met BIPT een vergadering gepland, maar, zoals het hoort, heeft BIPT de radioamateurs hiervan ingelicht; het gaat immers over het opzijzetten van de rechten van de radioamateurs die primaire gebruiker zijn in België (zoals in Duitsland). Op onze vraag heeft BIPT de vergadering met AT uitgesteld tot begin juli (2009), om ons voldoende tijd te geven de violen af te stemmen met onze vrienden radioamateurs uit de betrokken landen alsook de officiële instanties in Duitsland en in België.
8. Overleg tussen de Radioamateurs in Nederland, België en Duitsland
Op 27 juni vergaderden de vertegenwoordigers van de UBA (ON4UN en ON6TI), DARC (Duitsland) en VERON (Nederland) samen met de voorzitter van IARU R1 om de violen gelijk te stemmen. Het volgende gezamelijk standpunt werd genotuleerd:
- De vergadering heeft unaniem vastgesteld dat DGPS-signalen niet thuishoren in bovenvermeld frequentiespectrum (re. CEPT en ITU). Vermits de radioamateurs er primaire gebruikers zijn in België en in Duitsland eisen de radioamateurs in deze landen (vertegenwoordigd door de UBA en de DARC) volledige bescherming tegen onvermijdelijke storingen die veroorzaakt worden door de DGPS-uitzendingen zoals dit nu reeds gebeurt en waarbij een verdere uitbreiding, gepland binnen de radioamateurband 430-440 MHz in Nederland, tot ernstige problemen zal leiden.
- De vergadering heeft eveneens vastgesteld dat de frequentieband 440-450 MHz, die in Nederland is toegewezen aan de militairen, deels door de militairen formeel is vrijgegeven met als doel deze te gebruiken voor de DGPS-toepassing, m.a.w. dat er geen enkele reden is om tegen de geldende richtlijnen (CEPT, ITU) DGPS-uitzendingen op frequenties lager dan 440 MHz te doen. De vergadering stelt vast dat het gebruik van 442-448 MHz voor DGPS in Nederland alle door AT veroorzaakte problemen zou oplossen en voor een volledige harmonisatie met de buurlanden zou zorgen.
- De DARC en de UBA hebben zich geëngageerd om in deze zaak de onvoorwaardelijke steun van de nationale regelgever (in Duitsland en België) te bepleiten.
- Er is eveneens afgesproken dat, indien AT geen maatregelen neemt om de DGPS-uitzendingen van op Nederlands grondgebied TOTAAL onhoorbaar te maken op Belgisch of Duits grondgebied, de DARC en de UBA bij hun voogdijoverheid zullen aandringen opdat deze bij AT een klacht zou neerleggen, en indien dit geen resultaat zou opleveren eveneens bij het CEPT en ITU, om deze aan deze toestand een einde te maken. In dergelijk geval zal ook de IARU op het niveau van CEPT en ITU deze zaak aanhangig maken.
9. Overleg tussen DARC en BNetzA + BWM (Ministerie van Economische Zaken)
Op 28 juni 2006 had dit overleg plaats te Friedrichshafen in het kader van HAM radio 2009. Het resultaat van deze vergadering kan als volgt worden samengevat:
- De DARC heeft het standpunt dat gemeenschappelijk werd ingenomen door de radioamateurs in Duitsland, België en Nederland voorgesteld en BNetzA heeft haar volledige steun beloofd.
Meer in het bijzonder stelt BNetzA:
- dat DGPS signalen binnen de radioamateurband 430-440 MHz onder geen enkele voorwaarde hoorbaar mogen zijn binnen Duitsland (ook aan de grens). BnetzA heeft zich geëngageerd om over de huidige toestand, waarbij dit niet het geval is, een formele klacht in te dienen bij AT.
- dat ze AT zullen negeren als deze coördinatieaanvragen voor onbemande stations in Duitsland zou weigeren of uitstellen op basis van het argument van storingen aan hun DGPS-toepassingen.
De BNetzA steunt dus volledig het gemeenschappelijk standpunt van de radioamateurs in deze zaak. Verder zal de DARC op 29/06/2009 een formele klacht indienen bij de BNetzA wegens storingen van de reeds bestaande DGPS-systemen in de 70cm band.
10. Informatie aan het BIPT
Zoals afgesproken tijdens de vergadering tussen DARC, VERON en UBA, heeft de UBA op 29 juni 2009 het BIPT ingelicht betreffende het gezamelijk standpunt van de 3 verenigingen, alsook verslag overgemaakt betreffende de vergadering tussen DARC en BNetzA / BWM.
De UBA heeft, naar voorbeeld van de overeenkomst tussen DARC en BnetzA / BWM, aan het BIPT gevraagd het standpunt van de radioamateurverenigingen bij te treden, wat het BIPT ook gedaan heeft.
Meer in het bijzonder houdt dit standpunt in dat:
- De Belgische radioamateurs niet bereid zijn enig niveau betreffende waarneembaarheid van DGPS signalen op het Belgisch grondgebied te aanvaarden ook aan de grens zelf (d.w.z. nultolerantie).
- De Belgische radioamateurs eisen dat AT onmiddellijk de dossiers i.v.m. coördinatieaanvragen voor Belgische onbemande stations van radioamateurs behandelt, en geen enkele beperking suggereert in het kader van het gebruik van DGPS in de amateurband 438-440 MHz en vraagt aan BIPT om hiertoe bij AT aan te dringen.
- De UBA een formele klacht zal indienen bij BIPT betreffende de storingen die door het Nederlandse DGPS systeem worden veroorzaakt in de radioamateurband 430-440 MHz (is ondertussen gebeurd).
- Als AT bereid is om alle nieuwe vergunningen voor DGPS boven de 440 MHz te plaatsen, en op termijn de bestaande stations te verhuizen boven de 440 MHz, dan is de UBA bereid om een zo beperkt mogelijke tijd (in geen geval langer dan 4 jaar) de bestaande DGPS toewijzingen te tolereren en in de mate van het mogelijke niet te storen, doch enkel voor de frequenties waarvoor nog geen toewijzingen of aanvragen in behandeling bestaan voor onbemande stations van radioamateurs in België.
Verder heeft de UBA aan het BIPT gevraagd bij AT klacht in te dienen betreffende de signalen van de Nederlandse DGPS-systemen die ver over de grens waarneembaar zijn.
11. Verdere evolutie
We wisten dat AT binnenkort besprekingen zou hebben met BNetzA en met BIPT (begin juli) betreffende dit dossier, besprekingen waar AT zal proberen bepaalde (zeer hoge niveaus) van DGPS-signalen te mogen produceren tot zeer ver binnen onze grenzen. Het BIPT heeft ons beloofd terzake geen enkele toegeving te doen.
Daar de radioamateurs de formele steun hebben bekomen vanwege BNetzA en BIPT, is het uitgesloten dat AT zijn slag zal thuishalen. We willen graag nog even wachten om te horen dat AT de weg van de eenvoudige oplossing en het gezond verstand kiest en DGPS onderbrengt boven 440 MHz, waar het thuishoort, zoniet zullen we het nodige doen om via IARU de zaak aanhangig te maken bij CEPT en bij de ITU.
12. Politieke druk
In Nederland zijn er radioamateurs die, buiten de VERON om, de zaak hebben aangekaart bij de politieke instanties (2de Kamer). Heel recent heeft een medewerker van de 2de Kamerfractie geantwoord:”…Vandaag hebben we met het kabinet gedebatteerd over een hele waslijst aan telecom-onderwerpen en hebben we aandacht gevraagd voor de positie van radioamateurs. Wij vinden dat je goedwillende hobbyisten zo veel mogelijk moet ontzien. De regering reageerde niet afwijzend. Men legde uit dat DGPS 20% van de amateurband gebruikt, maar dat Agentschap Telecom druk aan het zoeken is naar een mogelijkheid door DGPS-frequenties te verplaatsen, waardoor de amateurband blijft waar die voor bedoeld is. We hopen u hiermee geholpen te hebben. Mochten er in de toekomst toch problemen blijven, laat u ons dit dan vooral weten…”
13. Laatste informatie
In de eerste dagen van juli had AT opnieuw een gesprek met BIPT, waar hen de gemeenschappelijke houding van de Duitse en Belgische radioamateurs en van BNetzA en BIPT werd medegedeeld. Hierop heeft AT uiteindelijk gereageerd door te zeggen dat ze hun (7 jaar te late) coördinatiepoging zullen stopzetten, en op eigen houtje verder zullen gaan, wat door ons, radioamateurs als een soort verdoken oorlogsverklaring wordt ervaren.
De UBA richtte een schrijven aan BIPT met de vraag een klacht neer te leggen bij AT betreffende de storingen aan de radioamateurdienst op de 70cm-band in België. Het gaat in het bijzonder over storingen aan het packetaccess-station ON0ANR (op 439,950 MHz) door een DGPS-zender gelokaliseerd te Ossendrecht. De signalen worden in de omgeving van ON0ANR ontvangen met een sterkte van S9+40dB! Volgens de website van AT mogen “plaatsbepalingsstations” (wat DGPS-stations in feite niet zijn) tussen 439,8125 en 439,8875 uitzenden met 1 Watt ERP. Hoe dergelijke signaalsterktes worden bereikt met 1 W ERP lijkt ons trouwens een mysterie.
Elkeen die weet heeft van gevallen waar stations gestoord worden door uitzendingen van DGPS wordt gevraagd dit met opgave van alle details te melden aan info @ UBA.be.
Verder lijkt het ons best de nodige contacten voor te bereiden om via IARU bij CEPT en ITU deze onterechte annexatiepoging (daar zijn in de geschiedenis oorlogen om uitgevochten…) aan te klagen.
John, ON4UN, Stefan, ON6TI en Filip, ON4PC
Bron: UBA – Koninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs vzw
