Propagatienieuws – week 47 2024
Deze week in Propagatienieuws:
- HF:Op de bovenste banden zal DX praktisch mogelijk zijn;
- Tropo: Kans op tropo is nihil, op regenscatter wat groter;
- Sporadische-E: Komende week de kansen voor Es wat groter;
- Meteoorscatter: Voor volgende week Alpha Monocerotidenbui Leonidenbui benutten;
- Auora: Geen meldingen deze week;
- EME: De piekhoogte zal afnemen.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De afgelopen week was rustig zowel m.b.t. het aardmagnetische veld als de zonneactiviteit. De zonneflux steeg van 146 naar 179, maar de iets meer dan een dozijn M-klasse zonnevlammen produceerden geen coronale massa ejecties richting aarde. Het resultaat waren goede DX-condities zowel op de lagere banden (door de rustige geomagnetica) als op de 10 en 6 meter banden (door de hoge zonneflux). DX deze week was onder andere 3D2Y in Rotuma gespot in Europa, op 20m, 15m en 17m CW. Overdag was de maximaal bruikbare frequentie over een afstand van 3000 km (MUF3000) soms 35 MHz en hoger. Na zonsondergang daalde het en bereikte het waarden rond 10 MHz rond middernacht, zodat zelfs de 30 meter band soms dicht ging voor DX.
HF Propagatie vooruitzichten
De komende dagen zal de MUF rond het middaguur circa 40 MHz bereiken. Op de bovenste banden zal DX praktisch van zonsopgang tot zonsondergang mogelijk zijn en ’s nachts is de 30 meter band “the place to be” voor de ambitieuze DXer.Maar zelfs overdag is de demping door de D-laag relatief laag, zodat rond de klok DX-verbindingen mogelijk zijn op 10 MHz – zelfs de hoger banden dicht zijn. Voor de komende week wordt een oplopende zonneflux verwacht tot ver boven 200 rond 1 december. De Kp-index blijft voorlopig hooguit 3, maar de geomagnetische situatie zal met de toename van de zonneactiviteit ook weer oplopen.
VHF en EME
Tropo
Een stevig lagedrukgebied bij Ierland bepaalt momenteel het weer voor onze regio, met wind uit het zuidwesten. Kans op tropo is nihil; kans op een bui voor regenscatter is wat groter. Het weer bevindt zich nu in een onstabiele fase met lagedrukgebieden die afwisselend zacht, nat en winderig weer brengen, afgewisseld met kouder, feller en winderig buiig weer. In sommige gebieden kan deze fase leiden tot zeer sterke en potentieel schadelijke winden, dus controleer de dagelijkse voorspellingen en zorg ervoor dat je mast stevig staat.
Sporadische-E
Meteorscatter voor volgende week kan de kleine Alpha Monocerotidenbui en het einde van de grote Leonidenbui benutten. Dit is een ander potentieel interessant gegeven, omdat algemeen wordt aangenomen dat meteoren het bronmateriaal vormen voor Sporadische-E. Ondanks dat het buiten het seizoen valt in de traditionele zin van het woord, maakt het voorkomen van sterkere straalstromen in onbestendig weer de komende week de kansen voor Es wat groter.
Als je nieuwsgierig bent hoe deze eruit zou kunnen zien, kijk dan op de website propquest.co.uk en zoek naar het tabblad near vertical incidence skywave of NVIS voor woensdag 20 november 2024. Tijdens de twee gebeurtenissen midden op de dag en ’s avonds bereikte de kritische frequentie van de Es-laag waarden van bijna 10 MHz, wat op een goede dag kan neerkomen op propagatie op 40 MHz. Je zult zien dat de bovenluchtkaarten van de Es-blogtab ook een straalstroom van meer dan 100 knopen laten zien. Vorige week is er ook een ontvangst bevestigd van een lokale omroep uit Venlo in het noorden van Finland. Dat is waarschijnlijk ook Es propagatie geweest.[ zie https://ei7gl.blogspot.com/2024/11/reception-report-of-dutch-fm-radio.html en https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/omroep-venlo-ook-in-lapland-in-de-ether voor het geluidsfragment.]
Aurora
Geen meldingen over Aurora deze week.
Meteoorscatter
Zie Sporadische-E.
EME
Voor EME-operators is de maan de piekdeclinatie gepasseerd, dus de beschikbaarheid van de Maan en de piekhoogte zullen afnemen. Padverliezen zijn hoog en nemen toe in de richting van het hoogste punt op dinsdag de 26e. 144MHz hemelruis is de hele week laag.
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
VERON
VERON