Propagatienieuws – week 27 2025
Deze week in Propagatienieuws:
- HF: komende dagen een zonneflux van 115-120 verwacht en een lage Kp;
- Tropo: De gebieden met goed tropo bevinden zich……;
- Sporadische-E: de belangrijkste straalstroom over het noordelijke deel van Europag;
- Meteoorscatter: juni wordt voor meteoren afgesloten met…..;
- Aurora:Door de verachte lage Kp-index voorlopig geen kans op aurora;
- EME: De declinatie van de maan is nog steeds hoog ..
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De afgelopen week was de zon relatief rustig. Er waren geen coronale massa-uitbarstingen gericht op de aarde, en ook de effecten van twee coronale gaten CH58/- en CH60/- nabij de evenaar waren pas aan het einde van de week duidelijker merkbaar. Het was dus het grootste deel van de tijd magnetisch ongewoon rustig, en het ziet ernaar uit dat dit de komende dagen zo zal blijven. Op de zon is de actieve regio 4114, die op 17 en 19 juni toch een X-flare had geproduceerd, inmiddels naar de achterkant van de zon gemigreerd. De overige zonnevlekken wijzen niet op verhoogde zonneactiviteit.
HF-vooruitzichten
Voor de komende dagen wordt een zonneflux van 115-120 verwacht en een lage Kp-index tot 3. Pas halverwege de week zullen twee nog vrij actieve voormalige regio’s 4109 en 4110 terugkeren. Er wordt een stijging van de zonneflux tot 150 eenheden verwacht. De zomerse demping overdag is nu op zijn hoogtepunt, zodat de beste DX-mogelijkheden eerder aan het begin en einde van de dag te vinden zijn. 17 meter zou overdag altijd open moeten zijn, 15 meter af en toe. In de avond stijgt de MUF voor een sprongafstand van 3000 km boven Midden-Europa tot waarden rond 21 MHz en hoger. Voor DX richting Noord-Amerika zouden daarmee 15 meter en mogelijk ook 12 meter bruikbaar moeten zijn. De 20-m-band sluit meestal in de tweede helft van de nacht, maar biedt dan weer in de vroege ochtenduren DX richting Australië en Nieuw-Zeeland.
VHF en EME
Tropo
In de komende dagen schuift een hogedrukgebied via het Kanaal richting noord Duitsland. De gebieden met goed tropo bevinden zich daardoor in de staart van dit gebied tussen het Verenigd Koninkrijk en Spanje. De dagelijkse temperatuurvariaties kunnen in de vroege ochtend en laat in de avond mogelijk nog wat verbeteringen opleveren. Pas op woensdag verschijnen er regen en onweer boven Engeland, en daarmee ook wat kansen voor regenscatter indien de buien hoog genoeg komen.
Sporadische-E
De belangrijkste modus van belang is nog steeds Sporadische-E, die in volle gang is en ongetwijfeld wordt aangevuld door de meteoren, die het belangrijkste ingrediënt van Sporadische-E-propagatie produceren: langlevende ionen die verdampen of verbranden wanneer ze de atmosfeer binnenkomen. Wat betreft de gebruikelijke zoektocht naar de geografische locatie van Sporadische-E-gebeurtenissen, zal de belangrijkste straalstroom de komende week waarschijnlijk over het noordelijke deel van Europa lopen. Dit suggereert dat je routes naar Scandinavië en de Baltische staten kunt proberen, terwijl je voor triggers als gevolg van patronen in de bovenlucht meer zuidelijke routes kunt gebruiken.
Aurora
Door de verachte lage Kp-index is er voorlopig geen kans op aurora maar zoals vorige week al vermeld kan het geen kwaad om in de schemering naar het noorden te kijken voor tekenen van de bleke nachtlichtwolken. Dit is een fenomeen dat vooral in de zomer voorkomt. Kijk of je golfpatronen, zoals rimpelingen op een zandstrand, in de wolken kunt ontdekken.
Meteoorscatter
De maand juni wordt voor meteoren afgesloten met de June Bootiden die op 27 juni het hoogtepunt bereikten. Er zijn dus goede kansen om een paar vreemde ping geluiden te horen of er zelfs een te zien in de avondhemel na zonsondergang.
EME
De maan is deze maand voorbij het perigeum, dus de padverliezen nemen toe. De declinatie van de maan is nog steeds hoog en wordt pas op dinsdag 1 juli negatief. De ruis in de lucht op 144 MHz is laag en neemt tegen volgend weekend toe tot matig.
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.
VERON