Kort radioamateurnieuws – week 3, 2025
Deze week in ‘Kort radioamateurnieuws’:
- IARUMS R1 nieuws december’24;
- Pareltjes uit het A52 magazijn;
- Bouw eens een HF Millivoltmeter;
- Grondlegger moderne radartechniek;
- En u dacht dat u een slechte dag had?
Kort radioamateurnieuws
1. De IARU Monitoring System Regio 1 nieuwsbrief van december 2024 is beschikbaar
Het laatste nummer van het jaar 2024 van de IARUMS R1 Newsletter is uit en deze is in twee delen opgesplitst.
In het eerste deel richten we ons op de transmissies die niet-amateurstations in de HF-banden voor radioamateurs in december 2024 hebben verzonden. In het tweede deel laten we een aantal voorbeelden zien van dergelijke transmissies die in de loop van het jaar 2024 zijn ontvangen, waarbij we om verschillende redenen de nadruk leggen op deze transmissies.
Vanaf december 2024 benadrukken we de grote diversiteit aan waargenomen transmissiemodi, zelfs groter dan in voorgaande maanden. Dit omvat transmissies die worden uitgevoerd met zeldzame of ongebruikelijke modi binnen onze HF-banden, naast de meer bekende modi die talloze malen werden ontvangen, evenals transmissies waarvan het doel onbekend blijft.
Helaas ontvingen we naast deze uitzendingen ook de helaas alomtegenwoordige en talrijke Over The Horizon-radars die vanuit verschillende landen werden uitgezonden (in december werden meer dan 1000 uitzendingen van dit type waargenomen).
Nieuwsgierig geworden? Lees via deze link alle 28 pagina’s tjokvol informatie over het werk van de IARUMS R1.
Met dank aan Ruud PG1R
2. Pareltjes uit het A52 magazijn – een Weston-normaalelement
De VERON afdeling Hoekse Waard (A52) krijgt, net zoals vele andere afdelingen, regelmatig spullen uit opruimingen en of een nalatenschap. Soms zit daar iets niet alledaags of bijzonders tussen. Deze spullen komen tegen een vriendelijke vergoeding t.b.v. de afdeling beschikbaar voor andere amateurs. Deze keer een mooie vondst in de vorm van een zogenaamde “Normaalelement”.
De Weston-normaalelement (of Weston-cel) is een speciale galvanische cel met een bekende constante bronspanning. Deze cel werd in laboratoriums gebruikt voor het kalibreren van voltmeters. Deze energiebron werd in 1893 door Edward Weston uitgevonden en in 1911 aangenomen als internationale referentie voor de volt, de eenheid van elektrische spanning.
De in het magazijn aangetroffen “Normaalelement” is gemaakt in het begin van de jaren 70 door C.P. Goerz uit Wenen. Hoewel er van Goerz weinig over dit Normaalelement te vinden is op internet zijn er wel o.a. filmpjes over andere fabricaten. Hierin wordt de werking keurig uitgelegd en ook op de gevaren gewezen vanwege de stoffen waarop zo’n cel in principe werkt.
Er is nog veel meer te vertellen over dit ding. En dat lees je vanaf bladzijde 14 in de VERON Hoekse Waard Nieuwsbrief van december 2024. Maar vergeet niet ook de andere bladzijden van deze VHWN te lezen. Ze zijn beslist de moeite waard.
Met dank aan Gerard PD2GSP
3. Bouw eens een HF Millivoltmeter
Het bouwen van apparatuur en schakelingen door de radioamateur is mogelijk als je over het juiste gereedschap beschikt. En dan heb ik het niet alleen over puur mechanische gereedschappen zoals vijlen, zagen, tangen, enz., maar ook over de verschillende meetapparatuur die nodig is voor het afregelen van de schakeling of apparatuur in kwestie, zodra de montage ervan is voltooid.
Het radioamateurlaboratorium moet beschikken over een zo groot mogelijk aantal meet- en regelapparatuur. Generatoren, frequentiemeters, voltmeters, enz. Het zijn essentiële elementen voor het afregelen en functioneren van onze bouwsels.
Het lekker lange artikel in de RAZzies van januari 2025, het Maandblad van de Radio Amateurs Zoetermeer, beschrijft de constructie van een HF millivoltmeter, geschikt voor het uitvoeren van laagspannings- en vermogensmetingen in oscillatoren, vermenigvuldigers, voorversterkers, enz. Het werkfrequentiebereik loopt van 1 MHz tot 500 MHz en kan spanningen meten van 20 millivolt tot 1 volt. Dit meetbereik kan worden uitgebreid met behulp van de bijbehorende verzwakkers of versterkers.
Maar ook de andere artikelen in deze Zoetermeerse nieuwsbrief zijn beslist de moeite waard. Bijvoorbeeld over de
bouw van een QMX, Opa Vonk over Buck/Boost converters, Help I have bricked my Arduino! en PA3CNO’s Blog.
Met dank aan de voltallige PI4RAZ redactie
4. Christian Hülsmeyer – grondlegger van moderne radartechniek
We lezen in het PI4HAL bulletin over Christian Hülsmeyer (Eydelstedt, 25 december 1881 – Ahrweiler, 31 januari 1957). Hij was een Duitse wetenschapper en de grondlegger van de moderne radartechniek.
Al op de lagere school in zijn geboortedorp Eydelstedt in Nedersaksen zag zijn onderwijzer dat de jonge Hülsmeyer een begaafde leerling was. Hij zorgde ervoor dat deze kon gaan studeren in Bremen. In eerste instantie wilde Hülsmeyer leraar worden. Hij was echter ook hevig geïnteresseerd in de natuurkunde, met name in de experimenten van Heinrich Hertz met radiogolven.
Hij voerde zelf ook experimenten uit en ontwikkelde de theorie dat deze golven worden gereflecteerd door metalen voorwerpen. Zijn doel was om een apparaat te ontwerpen dat deze theorie zou toepassen en in staat zou zijn om metalen voorwerpen te detecteren.
Op 30 april 1904 vroeg hij in Duitsland patent aan voor een “apparaat voor uitzending en ontvangst van Hertz-golven, ter indicatie van en waarschuwing voor de aanwezigheid van een metalen voorwerp, zoals schepen of treinen, in de lijn van de uitzending van deze golven”.
Je leest het hele verhaal in het PI4HAL bulletin van januari 2025. En met 56 bladzijden lukt het ons niet om hier een opsomming van alle andere artikelen in deze editie te geven. Dus lees ‘m gerust zelf even goed door. Leesplezier gegarandeerd.
Met dank aan Bert PC4Y
5. En u dacht dat u een slechte dag had?
Lees dan dit verhaal van de radiozendamateur die een ongeluk had tijdens werkzaamheden aan zijn mast. Hij vulde een schadeformulier in. Zijn verzekeringsmaatschappij nam contact met hem op en vroeg om aanvullende informatie. Dit was zijn antwoord:
Ik schrijf u in antwoord op uw verzoek om aanvullende informatie bij vakje 4 van het schadeformulier. Ik heb daar “slechte planning” ingevuld als oorzaak van het ongeluk. U vraagt me in uw brief dit volledig uit te leggen en ik vertrouw erop dat de volgende uitleg en bijzonderheden voldoende zullen zijn. Ik ben radiozendamateur en op de dag van het ongeluk werkte ik alleen in het bovenste gedeelte van mijn nieuwe 25 meter hoge antennemast met platform. Toen ik met de werkzaamheden klaar was ontdekte ik dat ik, in de loop van verscheidene klimpartijen omhoog, zo’n 150 kg gereedschap en materiaal mee naar boven had genomen. In plaats van het nu niet meer benodigde gereedschap en materiaal met de hand naar beneden te dragen besloot ik de spullen in een ton naar beneden te laten zakken, daarbij gebruik makend van een katrol, die boven in de antennemast was bevestigd.
Ik maakte het hijstouw op de begane grond vast, klom naar de top van de mast en laadde de gereedschappen en materialen in de ton. Toen ging ik terug naar beneden en maakte het touw los, het onderwijl stevig vast houdend om ervoor te zorgen dat de 150 kg zware ton met spullen langzaam naar beneden zou komen.
U kunt bij vakje 11 op het schadeformulier zien dat ik zelf slechts 80 kg weeg. Volledig verrast door het feit dat ik plotseling met grote snelheid de lucht in werd getrokken verloor ik de tegenwoordigheid van geest en vergat het hijstouw los te laten.
Het lijkt me onnodig om te zeggen dat ik met een behoorlijke snelheid langs de mast omhoog vloog.
Op ongeveer 12 meter hoogte kwam ik de ton tegen die naar beneden kwam. Dit verklaart mijn schedelfractuur en gebroken sleutelbeen.
Ik vervolgde mijn reis naar boven, door de pijnlijke ontmoeting met de ton, niet noemenswaardig geremd, en kwam pas tot stilstand toen de vingers van mijn rechterhand zich twee knokkels diep in de katrol bevonden.
Gelukkig had ik inmiddels mijn tegenwoordigheid van geest weer hervonden en was in staat om, ondanks de vreselijke pijn, het touw vast te houden. Ongeveer tegelijkertijd echter, sloeg de ton met gereedschap en materiaal tegen de grond en de bodem scheurde open. Zonder het gewicht van het gereedschap woog de ton nu ongeveer 15 kg. Ik verwijs u weer naar mij eigen gewicht in vakje 11 van het schadeformulier.
U kunt bedenken dat ik aan een snelle afdaling langs de mast begon. In de buurt van de twaalf meter kwam ik de ton weer tegen. Dat verklaart mijn twee gebroken enkels en de sneden in mijn benen en bovenlichaam. De ontmoeting met de ton zorgde voor genoeg vertraging om de verwondingen die ik opliep, toen ik bovenop het gereedschap en materiaal viel, enigszins minder ernstig te maken. Gelukkig had ik maar drie wervels gebroken.
Het spijt me echter u te moeten meedelen dat ik, terwijl ik met grote pijn op het gereedschap lag, niet in staat was om op te staan. Ik keek naar de lege ton van 15 kg, 24 meter boven me, en verloor mijn tegenwoordigheid van geest. Ik liet het touw los……
Dit leerzame verhaal lazen we in de Winter Convo van VERON afdeling Meppel (A32). Maar er is nog veel meer te lezen in deze nieuwsbrief. Bijvoorbeeld over een aanstaand zelfbouwproject van een via wifi schakelende antenne-switch. Dus lees ‘m gewoon helemaal door.
Met dank aan Frits PA3FYS en Roel PA1RN
______
Heb je tips voor ‘Kort radioamateurnieuws’? Bijvoorbeeld omdat je een evenement wilt aankondigen? Wij horen dat dan graag zo snel mogelijk van je! Stuur je berichtje naar webredactie@veron.nl. Natuurlijk ontvangen wij op dit adres ook graag (concept)artikelen voor de VERON-website en/of Electron.