Electron december 2024

Uitgelicht

Vlucht van de Snip PH-AIS

Werkgroep VERON historisch archief

De kerstvlucht vanaf Schiphol naar de West in 1934

Vandaag de dag vinden dagelijks vluchten van Amsterdam naar Curaçao plaats. In ruim 9 uur wordt de Atlantische oceaan overgestoken en nog dezelfde dag sta je met een tijdsverschil van 6 uur op het zonnige eiland. Eigenlijk best comfortabel.

Deze luchtverbinding kwam uiteraard heel langzaam tot stand. Hoewel de KLM al in de twintiger jaren plannen had om naar Curaçao te vliegen, vond de eerste vlucht pas in december 1934, nu 90 jaar geleden, plaats. Er werd gevlogen met een ultramodern vliegtuig de Fokker F18, die speciaal was aangepast. Dat wil zeggen bijna alle stoelen werden verwijderd, extra benzine- en olietanks werden ingebouwd en de zendinstallatie werd nog eens goed nagekeken. Voor een aantal golflengtes die de piloten zouden gebruiken werden extra antennes gemonteerd. Deze speciale vlucht was een grote sprong voorwaarts en moest het startpunt zijn van regelmatige verbindingen met de West.

Na deze gedegen voorbereidingen kon de vlucht in de avond van 15 december 1934 van start gaan.

Bemanning:

De directie van de KLM had in samenwerking met het hoofd van de vliegdienst de bemanning als volgt samengesteld:

• Gezagvoerder Jacob J. Hondong
• Eerste officier/navigator Jan J. van Balkom
• Tweede navigator en radiotelegrafist Siem van der Molen
• Boordwerktuigkundige (‘mécano’) Leo D. Stolk

Lees dit artikel verder in Electron vanaf pagina 547!

Storing en terugwerking

Fred Marks PA0MER

Storing en terugwerking: een duidelijke relatie

De omvormers van zonnepanelen kunnen flink storen, zoals we in de laatste paar Electrons weer kunnen lezen. Maar kijk bij storing ook eens of het niet in de eigen shack zit. Zoek bij storing eerst zelf uit hoe de eigen installatie kan worden verbeterd, is het devies van EMC-commissielid Fred Marks PA0MER. Voor Electron schreef hij een paar jaar geleden een zeer leerzaam artikel hierover. Gezien de zonnepanelendiscussie publiceren we dit nogmaals.

Inleiding

Hierbij wat eenvoudige praktische tips om storing te lijf te gaan die uit het 230V-net en uit je eigen shack komt en ook om terugwerkingsproblemen te voorkomen als bonus. Dit zonder theoretische beschouwingen, hier verwijs ik naar de uiterst interessante artikelen van ON9CVD in Electron 9 van 2001 en Electron 8 van 2005. Dit zijn puur tips vanuit de praktijk.

Maar eerst de essentiële boodschap: aanwezigheid van storing (stoorspanning) op het 230V-net en de veiligheidsaarde is niet het directe probleem. De stoorstroom door de verbinding van deze stoorbron (dus via de bekabeling van het 230V-net), via onze apparatuur en voedingslijn naar de antenne. En zoals wij weten zal een ‘stoorstroom’ een ‘stoor-EM-veld’ veroorzaken.

Een vergelijk. Je kunt je vinger in de fase van het stopcontact steken, zolang je maar geïsoleerd bent ten opzichte van de nul en aarde. Deze isolatie heeft een hoge weerstand, waardoor er geen stroom loopt door ons lichaam (gelukkig). We moeten dus maatregelen nemen om de weerstand (isolatie of demping) zo goed mogelijk te maken tussen het net en de antenne.

De stoorbron(nen)

We leven in een ‘schakelend’ tijdperk. Allerlei toepassingen die aan het 230V-net zijn aangesloten maken gebruik van snelle ‘schakelaars’ voor vermogens- of zelfs informatieoverdracht (PLC). Er is ook nog de wens om zo weinig mogelijk energie te verspillen in warmte. Wiskundige Joseph Fourier (1768-1830) heeft al lang geleden aangetoond, met zijn Fouriertransformatie, dat een blokgolf (aan- en uitschakelen) vele harmonischen bevat. Alle niet-sinusvormige signalen zullen ook harmonischen bevatten van de ‘grondgolf’.

U voelt hem al aankomen, met bijvoorbeeld een schakelende voeding met een niet-sinusvormige schakelfrequentie van 100 kHz, dat de 100 kHz een ‘reutel’ produceert. Filters zijn nodig in al deze toepassingen om overdracht van deze ongewenste harmonischen te voorkomen. Om storingen van deze toepassingen te voorkomen nam de EU een scala aan Europese normen aan waarin testmethodes en emissielimieten zijn vastgesteld. Echter, voldoen aan een norm garandeert niet altijd storingsvrije
ontvangst!

Dit artikel lees je verder in Electron op pagina 553!