1 april, kikker in je bil

Het is vandaag 1 april. Dat is de dag dat de meeste auteurs eigenlijk geen artikelen durven te publiceren, want dan wordt de inhoud toch door niemand meer serieus genomen.

Gelukkig laten we ons daar niet door tegenhouden op de VERON web redactie. Dus we zijn eens even in de geschiedenis van de oude vertrouwde 1 april grap gedoken.

De traditie is namelijk al eeuwenoud, maar de exacte oorsprong blijft onduidelijk. Er zijn verschillende theorieën over waar en waarom deze gewoonte is ontstaan.

1. De kalenderwijziging (Frankrijk, 16e eeuw)

Een veelgenoemde verklaring is dat de 1 aprilgrap ontstond in Frankrijk in 1582, toen koning Karel IX de invoering van de Gregoriaanse kalender beval. Voorheen vierde men in veel delen van Europa Nieuwjaar tussen 25 maart en 1 april, maar door de kalenderwijziging werd dit verplaatst naar 1 januari. Niet iedereen wist of accepteerde deze verandering meteen, en zij die nog steeds op 1 april Nieuwjaar vierden, werden bespot en kregen nepuitnodigingen of valse cadeaus. Zo zou de traditie van het voor de gek houden van anderen zijn ontstaan.

2. De Romeinse en middeleeuwse feesten

Sommigen geloven dat 1 april teruggaat op oude feesten waarin grappen en omkeringen van rollen een rol speelden. Bijvoorbeeld:

• Het Romeinse festival Hilaria (eind maart), waarbij mensen zich verkleedden en anderen voor de gek hielden.
• Het middeleeuwse “Feest van de Zot”, waarbij gezagsdragers belachelijk werden gemaakt en chaos heerste.

3. De “Vissers-theorie” (Frankrijk, 16e eeuw)

Een andere Franse verklaring stelt dat vissers op 1 april begonnen te vissen, maar dat de vissen in die periode moeilijk te vangen waren. Als grap gaven mensen elkaar papieren vissen, wat in Frankrijk nog steeds een traditie is onder de naam Poisson d’Avril.

4. De Engelse en Nederlandse invloed

In Engeland en Nederland werd 1 april al in de 16e en 17e eeuw gevierd met grappen. Een Nederlandse anekdote verbindt de datum met de verovering van Den Briel op 1 april 1572, toen de Watergeuzen de Spanjaarden versloegen. De bekende uitspraak “Op 1 april verloor Alva zijn bril” verwijst naar deze gebeurtenis, maar dit lijkt eerder een toevallige taalgrap dan de werkelijke oorsprong van de traditie.

1 april en de wereld van amateurradio

Er zijn verschillende 1 aprilgrappen bekend die te maken hebben met radioamateurs en de machtig mooie wereld van amateurradio. Hier zijn een paar leuke voorbeelden uit voorgaande jaren:

“OM en YL Frequentie”

Sommige radioamateurs hebben op 1 april “officiële” aankondigingen gedaan over een speciale frequentie alleen voor OM’s (Old Men, ervaren zendamateurs) en YL’s (Young Ladies, vrouwelijke zendamateurs). Natuurlijk bestond deze frequentie helemaal niet, maar sommigen gingen er toch naar op zoek.

“Nieuwe Q-code”

Een nep-aankondiging in amateurradio-kringen suggereerde ooit dat er een nieuwe Q-code werd toegevoegd aan de officiële lijst, zoals:

• • QSTF – “Ik ben volledig in de war door deze uitzending”
  • QNB – “Mijn signaal is zo sterk dat het de koffie omstoot”

“200 Watt-antenne zonder voeding”

Een fictief bedrijf claimde een revolutionaire zendantenne te hebben ontwikkeld die 200 watt uitzendt zonder externe voeding. Volgens de beschrijving gebruikte de antenne “natuurlijke ionosferische resonantie“. Sommige radioamateurs probeerden serieus te achterhalen hoe dat technisch mogelijk was.

“Nieuwe Amateurband op 100 MHz”

Een bekend Amerikaans amateurradiotijdschrift publiceerde op 1 april een artikel over een nieuwe amateurband rond 100 MHz. Sommige zendamateurs begonnen daadwerkelijk op zoek te gaan naar deze band in hun apparatuur.

“Verboden SSB op 80 meter”

Een nep-bericht meldde dat SSB (Single Side Band) binnenkort verboden zou worden op de 80-meterband. Dit zorgde voor flinke discussies op fora en repeaters, tot men besefte dat het een 1 aprilgrap was.

Conclusie

Radioamateurs houden van techniek én van een goede grap. Er zijn door de jaren heen veel 1 aprilgrappen uitgehaald met frequenties, apparatuur en regelgeving, vaak met een slimme technische insteek die even twijfel zaait voordat de grap wordt doorzien.

 

---

Nog even over de titel van dit bericht…

De uitdrukking “1 april, kikker in je bil” wordt vaak gebruikt door kinderen nadat ze iemand voor de gek hebben gehouden. Het precieze ontstaan is onduidelijk, maar er zijn een paar theorieën over waar het vandaan zou kunnen komen:

1. Rijm en speels taalgebruik

De uitdrukking lijkt vooral populair te zijn geworden omdat hij leuk rijmt en makkelijk te onthouden is. Kinderen houden van grappige, onzinnige rijmpjes, en “kikker in je bil” klinkt gewoon speels en gek.

2. Associatie met plagerijen

Kikkers worden vaak geassocieerd met springerigheid en ondeugendheid, en in je bil hebben zou oncomfortabel of gek aanvoelen. Dit past goed bij de sfeer van 1 april, waarbij je even “opgeschrikt” wordt door een grap.

3. Mogelijke link met oude volkswijsheden

In het verleden waren dieren vaak onderdeel van uitdrukkingen om gedrag of gebeurtenissen te symboliseren. Een kikker in je bil klinkt als een speelse straf, wat goed past bij het plagerige karakter van 1 april.

Dus, waarschijnlijk is het gewoon een leuk verzonnen rijmpje zonder diepe historische achtergrond, dat door de jaren heen populair is geworden onder kinderen als vaste toevoeging bij 1 april-grappen.